هنوز اخبار تلخ «هانیه ۸ ساله و نیما ۴ ساله» که قربانی کودک آزاری شده بودند، در رسانهها و اذهان عمومی کمرنگ نشده که این بار پسر ۳ ساله دیگری قربانی اختلافات و وسیلهای برای تهدید مادرش به ادامه زندگی مشترک شده است. به گزارش ایسنا، این بار، مادری دیگر در حالی بر بالین پیکر سوخته پسرک ۳ سالهاش شیون میکند. باربد پسربچه ۳ سالهای که قربانی آتش اعتیاد پدرش به شیشه شد بعد از ۱۸ روز مبارزه برای زنده ماندن در ساعت۱۰ صبح جمعه فوت کرد. مادر باربد در ۲۷ اردیبهشتماه پس از پنجماه ندیدن پسرش با بدن سوخته او در بیمارستان مفید کرج مواجه شد و حالا برای دیدن او راهی جز قبرستان و سنگ قبری سخت و سرد ندارد. و اما پدرش! پدری که آغوشش جز در موقع به آتش کشیدن بدن کوچک باربد و برای ساکت کردن فریادهایش گشوده نشد، حالا با سوختگی ۵۰ درصدی بر تخت بیمارستان مفید خبر مرگ کودکی را میشنود که خودش او را به آتش کشید و به کام مرگ برد. پدر شیشهای که وقتی دید تلاشهایش برای بازگرداندن همسرش به زندگی مشترک بینتیجه است به خانه پدر همسرش رفت و در مقابل چشمان مادربزرگ باربد، نخستین بار یک شیشه بنزین بر روی باربد ریخت و او را از هستی و زندگی ساقط کرد.
بر اساس اعلام دفتر امور آسیب دیدگان بهزیستی، طی ششماههٔ اول سال گذشته ۱۴۴ هزار و ۵۶۵ تماس با خط تلفن کودکآزاری اورژانس اجتماعی صورت گرفته که تمامی این تماسها مرتبط با آزار کودکان بوده است و این رقم نسبت به یک سال قبل در همینمدت چندین برابر افزایش داشته است.
۱۲۳ این شماره تلفن در یک ماه گذشته و بنا بر اعلام خبر گزاریهای رسمی در ایران بارها به صدا در آمده است بر اساس اعلام دفتر امور آسیب دیدگان بهزیستی، طی ششماههٔ اول سال گذشته ۱۴۴ هزار و ۵۶۵ تماس با خط تلفن کودکآزاری اورژانس اجتماعی صورت گرفته که تمامی این تماسها مرتبط با آزار کودکان بوده است و این رقم نسبت به یک سال قبل در همینمدت چندین برابر افزایش داشته است.
در همین حال مصطفی اقلیما، رئیس انجمن مددکاری اجتماعی ایران مهمترین دلیل وقوع این آسیب، مشکلات اقتصادی و فقر اعلام کرد.
دکتر اقلیما به خبرگزاری مهر گفت: در حال حاضر میزان درآمد با مخارج خانواده ها یکی نیست بنابراین با افزایش مشکلات آنها میزان آسیبها نیز هر روز بیشتر می شود. در شرایطی که زندانهای ایران ۳ برابر ظرفیت فعلی، زندانی دارند و همچنین آمار طلاق نسبت به سال گذشته ۶ درصد افزایش و ازدواج ۲ درصد کاهش داشته است، آسیبهایی مانند کودک آزاری، در کنار آن زیاد می شود. به گفته اقلیما، میزان خط فقر یک میلیون تومان اعلام شده است در حالی که حقوق کارگران امسال ۳۳۰ هزار تومان است و از سوی دیگر با توجه به اینکه قیمت اجاره یک آپارتمان کوچک حدود ۵۰۰ هزار تومان است بنابراین امکان پرداخت آن با این حقوق ها وجود ندارد و همین امر درنهایت با بروز مشکلات اقتصادی باعث ایجاد آسیبهای مختلف در خانواده ها خواهد شد.
یکی از غم انگیز ترین شکنجه ها آزار کودکی ۳۵ روزه بود که چند سال پیش در بیمارستانی در گیلان در گذشت. در دست و پای این نوزاد پسر که پیمان نام داشت آثار سوختگی دیده می شد و دچار ضربه مغزی شده بود. این نوزاد والدینی ۱۷ و ۱۹ ساله داشت. در بین موارد کودک آزاری که در ایران به ثبت رسیده، این مورد، خردسال ترین کودکی است که مورد اعمال خشونت بار والدینش قرار گرفته است.
بررسی ها درباره روابط میان خانواده و فرزندان نشان می دهد، در مقابل یک مورد کودک آزاری که فاش می شود، دست کم ۲۰ مورد دیگر پنهان می ماند.
بیشتر پرونده های کودک آزاری در ایران درباره کودکانی تشکیل شده که والدین معتاد داشته اند.
مشکل قانونی داریم ولی کودک آزاران هم ایمن نیستند؟
با نهایت تأسف باید گفت که در مقررات داخلی ایران بر خلاف برخی قوانین داخلی و وجود قوانین بازدارنده در سطح جهانی، ساز و کار مشخص و کارآمدی برای دفاع از حقوق کودکان نداریم و حمایت لازم از کودکان در مواجهه با دشواریهای احتمالی زندگی نمیشود.
در آخرین قانون حمایتی مصوب سال ۱۳۸۳ نیز پدر و مادر مستثنی شدند در حالیکه درصد قابل توجهی از کودک آزاریها در کشور ما از سوی پدر و مادر فاقد صلاحیت انجام میشود.
نکته مهم در این زمینه این است که هرچند قوانین مشخصی برای برخورد با افرادی که اقدام به کودک آزاری میکنند وجود ندارد اما طبق گفته حسینی مدقق وکیل دادگستری ، میتوان با افرادی که اقدام به چنین عمل شنیعی میکنند در قالب دیگر قوانین برخورد کرد و با جستجو در متون قانونی، مادهها و تبصرههایی را برای برخورد با افراد مجرم در این زمینه جستجو کرد. اگر فرد کودک آزار غیر از پدر باشد، این مساله در قالب شکایت «ضرب و شتم و ایراد صدمه» در قالب قوانین عام قابل بررسی است اما قانونی برای برخورد با پدر به عنوان ولی قهری کودک وجود ندارد. در مادههای ۵۹ و ۱۰۹ قانون مدنی این نکته بیان شده که اگر تنبیه کودک از جانب پدر متعارف باشد، این مساله ایرادی ندارد،
وظیفه ما چیست:
مساله کودکآزاری در ایران جز در موارد خاص مطرح نمیشود اما این مساله به معنی عدم پیگیری آن از سوی افراد آسیب دیده نیست
آیا افرادی که از موضوع آزار و اذیت کودکی در میان اعضای خانواده، همسایهها و دوستان مطلع میشوند میتوانند چنین موضوعی را گزارش کنند؟ به اعتقاد مدقق، اگر فردی از چنین مسالهای باخبر شد، میتواند برای عمل به وظیفه شهروندی خود این موضوع را به نیروی انتظامی یا دادسرای حوزهای که این عمل در آن انجام شده اطلاع دهد. البته درخصوص گزارش وقوع جرم، ارائه شکایت یا گزارش، قیدی مبنی بر کتبی بودن این مساله وجود ندارد، اما رویه قاطع دستگاه قضایی این است که به گزارش یا شکایت شفاهی ترتیب اثر نمیدهند و برای پیگیری آن نیز مشکلاتی وجود دارد و پیگیری آن به سختی خواهد بود، اما در صورت ارائه موضوع به صورت مکتوب، با ثبتنامه و طیکردن دیگر مراحل امکان پیگیری آن راحتتر است. ممکن است برخی افراد در زمینه مخفی ماندن یا افشای احتمالی این گزارش و تبعاتی که برای آنها به دنبال دارد نگران باشند، اما در صورتی که گزارش صحیح باشد و پس از آن نیز احضار کودک و ولی او صحت این ادعا را ثابت کند، مشکل خاصی وجود نخواهد داشت ولی در صورت نادرست بودن این مساله شامل عنوان مجرمانه افترا میشود. البته اثبات افترا نیز طبق گفتههای مدقق ارکانی دارد و در صورتی به دردسر برای شخص گزارشدهنده میشود که وی در گزارش خود یکی از عناوین مجرمانه در نظام حقوقی را به پدر فرضی کودک نسبت دهد، عملی که نسبت داده شده است جرم باشد، سوءنیت داشته باشد و جرم نسبت داده شده هم اثبات نشود و اگر آزار و اذیت کودک از سوی والدین او اثبات شد، دیگر شکایتی متوجه فرد گزارشدهنده نیست.
مجازاتی هم که از نظر قانونی برای ولی کودک در نظر گرفته میشود، بیشتر جزای نقدی است و ممکن است شلاق هم جزو این مجازاتها قرار گیرد. مجازات حبس کمتر از ۳ ماه و دیه هم ممکن است شامل حال فرد مجرم شود. البته تعیین دقیق این مجازاتها به نوع کودک آزاری و ضرب و جرح بستگی دارد. اگر ضرب و جرح به شکستگی عضوی و یا از کار افتادن عضو و زوال عقل منجر شود هر یک از اینها احکام خاص خود را خواهد داشت و در صورت تقاضای فرد آسیبدیده کودک دیه هم به او پرداخت خواهد شد.