مجله سلامت

روزه‌داری با چاشنی سلامت 

تأثیر غذاهای چرب در بدن همانند تأثیر ماری‌جوانا است و ......

 

تغذیه

 

روزه‌داری با چاشنی سلامت

 

 

با شروع ماه مبارک رمضان تغییراتی در شیوه‌ی تغذیه و زمان‌بندی غذایی افراد روزه‌دار ایجاد می‌شود. نباید فراموش کرد که غذای مناسب از اولین و مهم‌ترین نیازهای هر موجود زنده و از جمله تمام انسان‌ها است.

---

 

گرچه با توجه به موقعیت محیطی و فرهنگ هر جامعه، نوع و مقدار غذای دریافتی تفاوت‌هایی دارد، ولی عموماً همه‌ی انسان‌ها چندین بار طی شبانه‌روز غذا مصرف می‌کنند تا بتوانند سالم و قوی بوده و فعالیت‌های روزمره را به خوبی انجام دهند.

نامناسب بودن غذای مصرفی و کاهش دفعات غذا خوردن (اگر همراه با کاهش کلی دریافت غذایی همراه شود)، می‌تواند عوارض نامناسبی را به بدن تحمیل کند، بنابراین ممکن است برخی به اشتباه فکر کنند که روزه‌داری می‌تواند تأثیرات منفی بر سلامت فرد باقی بگذارد.

در حقیقت باید گفت اگرچه به هنگام تغذیه، خون فراوانی به دستگاه گوارش سرازیر می‌شود که به همین دلیل بی‌حالی و کاهش توان فعالیت فکری به محض غذا خوردن از بین می‌رود، اما روزه‌داری با استراحت دادن به دستگاه گوارش و فرستادن خون کافی به سراسر بدن به ویژه به دستگاه مغزی ـ عصبی و ایجاد فرصت کافی برای فعالیت مناسب و کافی فکری و همچنین عبادات سازنده به سلامت بدن کمک بسیار می‌کند.

در عین حال این تصور کاملاً اشتباه است که روزه نباید منجر به اندکی بی‌حالی و احساس گرسنگی شود، بلکه این حالات به طور طبیعی در روزه‌داری در افراد سالم نیز اتفاق می‌افتد که باید آن‌ها را تحمل نمود. البته در حالات غیرعادی یا فشارهای غیرطبیعی ایجادشده بر بدن، مشاوره با متخصصان کاملاً ضروری است. بد نیست شما هم بدانید، علاوه بر اثرات مفید جسمانی که روزه برای فرد روزه‌دار به ارمغان می‌آورد، امساک و خودداری از خوردن و نوشیدن بر نفس و روح افراد نیز تأثیر فوق‌العاده‌ای برجای می‌گذارد.

 

 

نوع و روش مصرف مواد غذایی در وعده‌های افطار و سحری

 

رعایت نکات تغذیه‌ای می‌تواند به سلامت شما در طول ایام روزه‌داری کمک زیادی کند. به عنوان مثال بهتر است غذا آبکی و به صورت ترید مصرف نشود و همچنین خوردن مایعات فراوان در طول غذا موجب کاهش دسترسی آنزیم‌های گوارشی به مواد غذایی شده، برخی بیماری‌ها و نارسایی‌های گوارشی را منجر می‌شوند.

 

همچنین مصرف ادویه‌ی فراوان علاوه بر ناراحتی‌های دستگاه گوارش، به تشنگی در طول روز هم دامن می‌زند.

و در این میان مصرف غذاهایی از قبیل کله‌پاچه و سیراب و شیردان هم با واردکردن مقدار زیادی چربی و اسیدهای نوکلئیک به بدن، منجر به مشکلات گوارشی و افت سلامتی و همچنین تشنگی شدید در طول روز می‌شوند.

به طور کلی خوردن غذاهای سرخ‌کرده نظیر کوکو سبزی، کوکو سیب‌زمینی، کتلت و گوشت‌های سرخ شده مثل کباب، جوجه‌کباب و ماهی نیز می‌توانند عوارض مشابهی را ایجاد کنند.

 

مصرف سُس مایونز، خامه، سوسیس و کالباس نیز در سحری مناسب نیست، زیرا موجب بروز ناراحتی‌های گوارشی از قبیل ترش کردن می‌شوند.

نوشیدن نوشابه‌های گازدار در سحر نیز به سوءتغذیه، اضافه وزن و افزایش بیماری‌های گوارشی منجر می‌شود.

کم خوری زیاد (که می‌تواند به سوءتغذیه، سرگیجه، سردرد، اختلالات عصبی، لاغری مفرط، افت قند خون و... می‌شود) و پرخوری و همچنین ریزه‌خواری‌ها همگی به سلامت فرد لطمه می‌زنند.

در ضمن مصرف بسیار کم و همچنین مصرف زیاده از حد سبزی‌ها و به ویژه بادمجان تشنگی در طول روز را افزایش می‌دهند.

عدم نوشیدن مایعات کافی، نوشیدن چای، قهوه، کاکائوی فراوان و غلیظ، عدم مصرف یا مصرف ناکافی میوه‌ها و سبزیجاتهمگی ممکن است منجر به یبوست شوند که با مصرف میوه و سبزی در حد مناسب، این مشکل از بین خواهد رفت. مصرفروغن زیتون به همراه سالاد نیز در پیشگیری از یبوست مؤثر است.

 

مصرف زیاد انواع گوشت در سحر توصیه نمی‌شود. در ضمن علاوه بر گوشت، مصرف مقدار فراوان دیگر مواد پروتئینی (از قبیل حبوبات) نیز احتمال تشنگی در طول روز را افزایش می‌دهد.

برخی معتقدند که اگر سحری نخورند مشکلی نداشته و به راحتی روزهای ماه مبارک را سپری می‌نمایند. لازم به یادآوری است که حتی اگر از نظر گوارشی نخوردن سحری برای برخی افراد مشکل ظاهری ایجاد نکند، ولی از نظر علم تغذیه تنها سیری شکمی مهم نبوده، بلکه سیری سلولی بسیار اهمیت دارد. فردی که سحری نمی‌خورد به بدن خود فشار بسیاری وارد می‌سازد که در نهایت علاوه بر سوء تغذیه، احتمال واکنش بدن برای مقابله با گرسنگی بسیار طولانی را به همراه دارد که این خود منجر به کاهش انرژی مورد نیاز گردیده و این‌گونه افراد ممکن است دچار حالت چاقی ظاهری (که گاه در اثر تورم بدن اتفاق می‌افتد) نیز بشوند.

ضمناً با نخوردن سحری، مواد زائد حاصل از سوختن چربی در بدن جمع شده و باعث بروز حالت خستگی زیاد در انتهای روز می‌شود.

حذف وعده سحری در عین حال سبب پایین افتادن قند خون (هیپوگلیسمی) در طول روز نیز شده که خود منجر به کاهش یادگیری، بی‌حوصلگی و خستگی می‌شود. بنابراین صرف سحری مناسب و متعادل برای همه روزه‌داران به خصوص نوجوانان در حال رشد ضروری بوده و سحری باید شامل یک وعده غذای کامل باشد، زیرا در طول روز بدن علاوه بر انرژی، به پروتئین و مواد معدنی و ویتامین‌ها نیازمند است.

اگر قرار است که در وعده سحر از غذای پختنی استفاده شود باید به مقدار کم از آن غذا مصرف شود و بهتر است از نان، پنیر، سبزیجات و میوه‌جات هم استفاده کرد.

 

بهتر است سحری متشکل از غذاهای حاوی قندهای پیچیده (مثل نان، سیب‌زمینی آب‌پز، ماکارونی یا مقداری برنج کم روغن) و سرخ نشده بوده و ضمناً علاوه بر قندهای پیچیده باید حاوی لبنیات کافی، مقداری سبزیجات (تازه و پخته) و میوه‌جات و همچنین مقدار کمی گوشت و حبوبات باشد.

 

به عنوان نمونه یک وعده سحری مناسب می‌تواند 8 تا 10 قاشق برنج دم پخت کم روغن و یک پیاله خورش قورمه سبزی که گوشت آن چربی زیادی نداشته باشد و ضمناً گوشت و سبزی آن سرخ نشده باشد (تفت اندک اشکال ندارد) و همچنین بسیار ترش هم نباشد، مصرف کرد.

بسیار مناسب است که همراه این غذا مقدار کمی سبزی خوردن و در پایان غذا نیز یک پیاله کوچک ماست مصرف شود. در انتهای غذا یک تا 2 خرما و پس از مدتی، صرف یک برش خربزه، یک عدد میوه و نوشیدن آب کافی نیز مناسب خواهد بود.

 

 

 

تأثیر غذاهای چرب در بدن همانند تأثیر ماری‌جوانا است

 

 

بر اساس نتایج یک پژوهش آمریکایی، مصرف مواد غذایی چرب منجر به تولید مولکول‌هایی در بدن می‌شود که حسی شبیه به حس مصرف ماری‌جوانا ایجاد می‌کند و واکنش‌های شیمیایی بدن را به

افراط در خوردن مواد غذایی سوق می‌دهد.

---

 

 

البته پیش از این نیز محققان می‌دانستند بعضی از غذاها می‌تواند باعث ایجاد نشئگی شود اما نمی‌دانستند تأثیر این قبیل غذاها تا چه حد است.

 

یک پژوهش جدید که در نشریه‌ی Proceedings of the National Academy of Sciences (PNAS) به چاپ رسید نشان می‌دهد که مصرف مواد غذایی چرب باعث تولید مواد شیمیایی با نام آندوکانابیونید در بدن می‌شود. تأثیر این مولکول‌ها در بدن شباهت بسیار زیادی به اثرات ماری‌جوانا دارد.

 

در واقع این مولکول‌ها از مدت‌ها قبل کشف شده بود و محققان در مدت مطالعات‌شان دریافتند که بدن کاملاً توانایی تولید این کانابیونیدهای خاص را دارد که روی سیستم عصبی تأثیر می‌گذارد و احساس غم و اضطراب را از بین می‌برد.

اما مشکل این‌جا است که محققان مشاهده کردند این آندوکانابیونیدها همچنین میل به خوردن مواد غذایی چرب مانند سیب زمینی سرخ کرده و غیره را افزایش می‌دهند. این مسئله کم کم باعث مصرف بیش از حد چربی‌ها می‌شود و آسیب‌های بعدی را در پی دارد.

 

 

به گزارش اندیپندنت، دانیل پیوملی محقق دانشگاه Irvine کالیفرنیا می‌گوید: «ما برای نخستین بار نشان دادیم که آندوکانابیونیدها نقش بسیار مهمی در تنظیم میزان مصرف چربی‌ها دارند».

 

 

7 ادویه‌ی شگفت انگیز

 

 

 

زرد چوبه خواص ضد سرطانی دارد، فلفل سیاه برای دستگاه گوارش مفید است، فلفل قرمز دردها را تسکین می‌دهد، زعفران برای مغز مفید است و...

 

---

 

 

دنیای ادویه‌ها دنیای شگفت انگیزی است. نتایج مطالعات گوناگون حاکی از آن است که ادویه‌ها برای سلامتی بدن مفید هستند: زرد چوبه خواص ضد سرطانی دارد، فلفل سیاه برای دستگاه گوارش مفید است، فلفل قرمز دردها را تسکین می‌دهد، زعفران برای مغز مفید است و...

برای آشنایی بیشتر با این دنیای شگفت آور مطالعه‌ی این مطلب را از دست ندهید!

 

 

 

زرد چوبه: ضد سرطان

 

سازمان جهانی سلامتی (OMS)، تأثیر زردچوبه برای درمان مشکلات گوارشی از قبیل دل درد، بی اشتهایی، سوزش معده را به اثبات رسانده است.

زردچوبه باکتری موسوم به Helicobacter pylori عامل زخم معده را از بین می‌برد. بر اساس پژوهش‌های انجام گرفته این خاصیت زردچوبه مدیون ماده‌ای به نام کورکومین است. این ماده علاوه بر رفع مشکلات گوارشی، قدرت زیادی در جهت پیشگیری از سرطان دارد.

میزان مصرف: روزانه 3 الی 4 نوک انگشت زردچوبه برای بدن کافی ست. البته به نظر می‌رسد که کورکومین به راحتی جذب بدن نمی‌شود برای همین این ادویه باید همراه اندکی روغن طبخ شود.

 

 

 

فلفل سیاه : ضد درد

 

 

بر اساس یک پژوهش آلمانی، کپسایسین (ماده‌ی موجود در فلفل)، درد را کاهش می‌دهد.

 

گفتنی است که استفاده از پمادهای ضد درد با پایه‌ی کپسایسین برای تسکین دردهای ناشی از آرتریت و آرتروز به تایید سازمان غذا و داروی آمریکا رسیده است.

 

 

 

فلفل قرمز: برای هضم غذا

 

 

فلفل قرمز به هضم غذا کمک می‌کند. در سال 2002، یک پژوهش ایتالیایی نشان داد که این ادویه برای رفع احساس خستگی بسیار موثر است. خواص فلفل قرمز نیز مدیون کپسایسین است.

 

این ماده قدرت تحریک ترشحات معده را دارد و به این ترتیب باعث هضم بهتر غذا می‌شود.

میزان مصرف: در صورتی که مشکل گوارشی دارید مصرف روزانه 1 الی 2 نوک انگشت فلفل قرمز همراه غذا کافی است.

اگر به فلفل حساسیت دارید و یا از سندرم روده‌ی‌ تحریک ‌پذیر رنج می‌برید از مصرف فلفل سیاه خودداری کنید.

 

 

 

زنجبیل: ضد تهوع

 

بر اساس یک پژوهش آلمانی و یک پژوهش آمریکایی که همزمان در سال 2005 انجام گرفت، مشخص شد زنجفیل یا همان زنجبیل خاصیت ضد تهوعی دارد. به بیان روشن، زنجفیل از استفراغ و حالت تهوع پیشگیری می‌کند و یا آن‌را متوقف می‌سازد. این خاصیت زنجفیل به دلیل وجود موادی از قبیل gingerol، shogaols و zingerones می‌باشد که تحریکات تهوع‌زای معده را کاهش می‌دهد.

میزان مصرف: در صورتی احساس تهوع دارید یک سوم قاشق چای‌خوری پودر زنجفیل یا یک تکه زنجفیل تازه می‌تواند چاره ساز باشد. می‌توانید از این ادویه‌ی مفید به صورت خام، دم کرده و یا از پودر آن در غذای‌تان استفاده کنید.

 

 

دارچین: قند خون را پایین می‌آورد

 

 

بر اساس پژوهشی که محققان پاکستانی در سال 2003 انجام داده‌اند،دارچین به پیشگیری یا درمان دیابت کمک می‌کند. مصرف روزانه 3.1 تا 6 گرم عصاره‌ی دارچین (به مدت 40 روز)، قند خون مبتلایان به دیابت نوع 2 را به میزان 18 تا 29 درصد، تری گلیسیرید را به میزان 23 تا 30 درصد و کلسترول مضر خون LDL آن‌ها را به میزان 7 تا 27 درصد کاهش می‌دهد.

 

پژوهش دیگری که در سال 2006 روی 79 فرد انجام گرفت نیز نتایج یکسانی را ارائه داد.

دکتر بئاتریس رینال، متخصص تغذیه می‌گوید: «دارچین بالا رفتن میزان قند خونی که بعد از اتمام غذا گرفته می‌شود را کاهش می‌دهد و به مبتلایان به دیابت و یا افرادی که در شرف ابتلا به آن هستند این امکان را می‌دهد تا در تغذیه‌ی خود کمتر دچار مشکل شوند».

میزان مصرف: روزانه 1 قاشق غذاخوری در غذا.

 

 

شاخه میخک: تسکین دندان درد

 

جویدن شاخه‌ی میخک روش بسیار خوبی برای کاهش دندان درد (تا رسیدن به دندان پزشک) است. به گفته‌ی دکتر رینال میخک حاوی اوژنول است که این ماده، ضد التهاب، ضدعفونی کننده و همچنین بی حس کننده‌ی موضعی محسوب می‌شود. به همین دلیل می‌تواند باعث تسکین درد شود.

روش استفاده : 1 یا 2 شاخه میخک را له کنید و تا زمان رسیدن به دندان پزشک روی دندان دردناک بگذارید.

 

 

زعفران: ضد افسردگی

 

 

نتایج دو پژوهش ایرانی که روی افراد مبتلا به افسردگی خفیف انجام گرفت حاکی از آن است که زعفران برای درمان علائم افسردگی از دارونماها یا placebo مؤثرتر عمل می‌کند.

در یکی از این پژوهش‌ها محققان به مقایسه‌ی اثرات زعفران و داروی فلوکستین fluoxetine دست زدند و به این نتیجه رسیدند که زعفران به اندازه‌ی این دارو موثر است. البته تا امروز علت خاصیت ضد افسردگی این ادویه سرخ بر محققان پوشیده مانده است. در طب سنتی ایرانی افسردگی را با زعفران درمان می‌کردند.

میزان مصرف: به طور مرتب از زعفران در طبخ غذاهای‌تان استفاده کنید البته در صورت امکان؛ چون زعفران ادویه‌ی گرانی است.

 

 

پیشگیری از سرطان سینه با تغذیه‌ی مناسب

 

 

 

مواد غذایی سرشار از فیبرها مثل آلو خشک، زردآلو، عدس و همچنین مواد غذایی سرشار از فیتواستروژن و یا سبزیجاتی از قبیل کلم سبز، بروکلی، بروکسل، شلغم و... در پیشگیری از ابتلا به این بیماری موثر هستند.

 

---

 

متأسفانه در بین زنان 40 تا 44 سال، سرطان سینه یکی از شایع‌ترین و مهلک‌ترین سرطان‌ها محسوب می‌شود.

طبق آمارهای اعلام شده از هر هشت زن یک نفر به سرطان سینه مبتلا می‌شود. البته امروزه اگر سرطان سینه به موقع تشخیص داده شود قابل درمان است. اما همواره پیشگیری بهتر از درمان است.

باید بگوییم مواد غذایی سرشار از فیبرها مثل آلو خشک، زردآلو، عدس و همچنین مواد غذایی سرشار از فیتواستروژن و یا سبزیجاتی از قبیل کلم سبز، بروکلی، بروکسل، شلغم و... در پیشگیری از ابتلا به این بیماری موثر هستند. برای آشنایی بهتر با این مواد غذایی معجزه‌گر این مطلب را تا آخر بخوانید.

 

 

فیبر زیادی مصرف کنید

 

نتایج یک پژوهش آمریکایی که روی نزدیک به 83234 زن انجام گرفته، نشان می‌دهد آن دسته از زنانی که دوره‌ی پیش از یائسگی را می‌گذرانند و روزانه 5 واحد میوه و سبزیجات مصرف می‌کنند 23 درصد کمتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار می‌گیرند. این خواص میوه و سبزیجات به ویژه به خاطر سرشار بودن آن‌ها از فیبرها، مواد معدنی و نیز به خاطر غنی بودن‌شان از اسید فولیک ها (ویتامین B9) و لیکوپن ها (رنگدانه های حل شدنی قرمز) می‌باشد.

مواد غذایی سرشار از فیبر: آلو خشک، خرما، زردآلو، انجیر، عدس، لوبیا سفید، نخود.

 

مواد غذایی سرشار از اسید فولیک: شاهی، جعفری، ماش، رازیانه، مارچوبه.

مواد غذایی سرشار از لیکوپن: گوجه فرنگی، هندوانه، گریپ‌فروت صورتی.

 

 

گیاهان چلیپایی بخورید

 

 

کلم سبز، شلغم، کلم بروکلی، بروکسل و ... . نتایج یک پژوهش سوئدی که روی نزدیک به 5482 زن انجام گرفته است نشان می‌دهد مصرف گیاهان چلیپایی می‌تواند بروز سرطان سینه را به میزان 20 تا 49 درصد کاهش دهد. به این دلیل که این گیاهان سرشار از گلوکوزینولات (ترکیبات گوگردی) هستند.

همچنین یک پژوهش آمریکایی که در ژانویه‌ی 2009 انتشار یافت، نشان می‌دهد سولفورافان (خانواده‌ی گلوکوزینولات ها) مانع تکثیر سلولی شده و از تشکیل تومورها به ویژه تومورهای سینه جلوگیری می‌کند.

علاوه بر این، تحقیقات صورت گرفته روی حیوانات نیز فواید ایندول-3- carbinol(گلوکوزنیولات دیگری) را در خودتخریبی تومورهای پستانی به اثبات رسانده است.

 

 

برخی از چربی‌ها را فراموش کنید

 

شاید گذشتن از پیتزا، شیرینی‌ها، بیسکویت‌های اشتها آور و ...سخت باشد اما باید بدانید که خوراکی‌های صنعتی سرشار از چربی‌های مُضری به نامچربی‌های «ترانس» یا «هیدروژنه» هستند که خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهند.

پژوهشی که Inserm  و مؤسسه‌ی گوستاو روسی در سال 2008 انجام داده‌اند، نشان می‌دهد که خطر ابتلا به سرطان سینه نزد زنانی که میزان اسیدهای چرب ترانس خون‌شان بالاست تقریباً به میزان دو برابر بیشتر است.

همچنین توصیه می‌شود مصرف مواد غذایی حاوی اسیدهای چرب اشباع شده (چربی‌های حیوانی مثل خامه، سرشیر و...) محدودتر شود. چرا که این مواد غذایی نیز خطر ابتلا به سرطان سینه را افزایش می‌دهند.

توجه داشته باشید اگر در فهرست ترکیبات محصولی، کلماتی چون «روغن‌های نباتی هیدروژنه یا نسبتاً هیدروژنه» وجود داشته باشد آن محصول حاوی چربی‌های ترانس است.

 

 

فیتواستروژن بخورید

 

گیاهانی چون سویا، تخم کتان، دانه‌ی گندم و ... که سرشار از فیتواستروژن‌ها هستند، میزان استروژن را زمانی که بسیار بالاست کاهش می‌دهند و این عمل باعث جلوگیری از تحریک بی رویه‌ی رشد غدد پستانی شده و خطر ابتلا به سرطان سینه را کاهش می‌دهد.

نتایج یک پژوهش آمریکایی که روی 1000 زن انجام گرفت، نشان می‌دهد زنانی که سویای زیادی مصرف می‌کنند با توجه به طول مدت مصرف‌شان، 23 تا 47 درصد کمتر در معرض ابتلا به سرطان سینه قرار می‌گیرند.

توجه داشته باشید که فیتواستروژن‌ها برای زنانی که مبتلا به سرطان سینه بوده یا هستند و برای آن‌هایی که سابقه‌ی خانوادگی ابتلا به این بیماری را دارند توصیه نمی‌شود و در این صورت بهتر است با پزشک مشورت شود.

 

 

از مصرف الکل بپرهیزید

 

دکتر هروه گوتیه، تومورشناس، می‌گوید: «با مصرف روزانه بیش از 10 گرم الکل به اندازه‌ی هر لیوان اضافه، احتمال ابتلا به سرطان سینه به میزان 7 درصد افزایش می‌یابد». چرا؟ به این دلیل که زیاده‌روی در مصرف الکل، تولید اضافه‌ی استروژن (هورمون زنانه) را تحریک می‌کند که این امر زمینه را برای تقسیم سلول‌های پستانی (مکانیسم اصلی سرطان سینه) فراهم می‌کند. دوم به خاطر این‌که الکل مصرف شده به استالدئید، ماده‌ای که به سرطان زایی معروف است تبدیل می‌شود.

 

 

کودکان‌تان را با شیر خود تغذیه کنید

 

 

نتایج به دست آمده از یک بررسی گسترده که دربردارنده‌ی نتایج 47 پژوهش است نشان می‌دهد زنان مبتلا به سرطان سینه، کمتر و به مدت زمان کوتاه‌تری به کودکان‌شان شیر داده بودند. دقیق‌تر این‌که احتمال ابتلا به سرطان سینه برای هر سال شیردهی اضافی، 4.3 درصد کاهش می‌یابد.

محققان بر این باورند اگر همه‌ی زن‌ها 6 ماه بیشتر به کودکان‌شان شیر بدهند سالانه از 25000 مورد سرطان سینه پیشگیری خواهد شد. لازم به توضیح است که اولاً شیردهی زمینه‌ی دفع سلول‌های سرطان‌زای حاضر در سلول‌های پستانی را فراهم می‌کند و دوم این‌که پرولاکتین (هورمونی که در زمان شیردهی به طور طبیعی ترشح می‌شود) روند تفکیک سلول‌ها از غده‌های پستانی را تسریع می‌بخشد. از این‌رو هر اندازه که سلول‌های بیشتری تفکیک شوند، کمتر به صورت تومور تکثیر می‌شوند.

 

 

اندر فواید پوست سیب‌زمینی و پیاز!

 

 

پوست سیب‌زمینی، سرشار از فیبر و دیگر مواد مغذی است. پوست قهوه‌ای و خارجی پیاز نیز سرشار از فیبر خوراکی و ترکیبات فنولیک شامل کوئرستین و سایر فلاوونوئیدها است که خواص درمانی و پزشکی دارند.

 

---

 

خواص پوست سیب‌زمینی

 

سیب‌زمینی، اصولاً غذای مناسبی برای وعده‌های صبحانه، ناهار و شام محسوب می‌شود.

سیب‌زمینی، غذای کم کالری بوده و سرشار از ویتامین C، ویتامین B و آهناست. این ویژگی‌ها تنها به گوشت درون سیب‌زمینی‌ها مربوط نمی‌شوند بلکه شامل پوست آن‌ها نیز می‌شوند.

پوست سیب‌زمینی دارای مقادیر فراوانی فیبر و مواد مغذی حیاتی دیگر نیز هست. سیب‌زمینی‌ها دارای کالری کم و فاقد چربی و کلسترول هستند.

پوست یک سیب‌زمینی متوسط، حدود 8 درصد از مقدار مجاز فیبر توصیه شده در روز را تأمین می‌کند.

مقدار فیبر موجود در پوست سیب‌زمینی برابر با مقدار موجود فیبر در پاستای گندم، نان گندم کامل و دیگر محصولات گندم کامل است.

مصرف فیبر، احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی و دیابت را کاهش می‌دهد.

مصرف فیبر، به کاهش کلسترول، کنترل سطح قند خون و ایجاد احساس سیری در فرد و در نهایت کاهش وزن کمک خوبی می‌کند.

فیبرها با تقویت حرکت مواد موجود در سیستم هاضمه، به عنوان ضد یبوست عمل می‌کنند.

یک سیب‌زمینی کامل با پوست حاوی 45 درصد از مقدار مجاز روزانه ویتامین C است و پوست آن به تنهایی 9 درصد از این مقدار مجاز را تشکیل می‌دهد.

تسکین و درمان زخم‌ها و جراحات از وظایف ویتامین C است که دارای مقدار فراوانی آنتی‌اکسیدان است که با سرطان مقابله می‌کند.

این ویتامین، به تقویت سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و با انواع بیماری‌ها مقابله می‌کند.

سیب‌زمینی با پوست منبع خوبی از ویتامین B و آهن نیز محسوب می‌شود.

 

 

فواید پوست پیاز برای مقابله با دیابت و سرطان

 

به گفته متخصصان؛ پوست قهوه‌ای و خشک و لایه‌های بیرونی پیاز سرشار از فیبر خوراکی و فلاوونوئیدها بوده و لایه‌های خارجی پیاز که آن‌ها را دور می‌ریزید حاوی ترکیبات سولفوری هستند.

وانیزا بنیتز از متخصصان دپارتمان شیمی کشاورزی در دانشگاه خودمختار مادرید در اسپانیا با انجام مجموعه‌ای از آزمایشات جدید و با همکاری گروهی از کارشناسان انگلیسی دانشگاه کرانفیلد تمام اجزای پیاز را به دقت بررسی کردند.

به گزارش پایگاه اینترنتی آرتریوسیت، این آزمایشات نشان داد پوست قهوه‌ای و خارجی پیاز سرشار از فیبر خوراکی و ترکیبات فنولیک شامل کوئرستین و سایر فلاوونوئیدها است که خواص درمانی و پزشکی دارند. همچنین در زیر این پوست قهوه‌ای رنگ، دو لایه خارجی روی پیاز نیز حاوی فیبر و فلاوونوئیدها است.

به گفته پزشکان، مصرف فیبر خوراکی خطر بروز بیماری‌های قلبی و عروقی، مشکلات گوارشی و روده‌ای و معده‌ای، سرطان روده بزرگ، دیابت نوع دوم و حتی چاقی را کاهش می‌دهد.

در عین حال ترکیبات فنولیک در پیشگیری از بیماری عروق کرونری موثر بوده و خواص ضد سرطانی دارند.

این قسمت‌های پیاز همچنین خواص آنتی اکسیدانی بالایی دارند.

این مطالعه در مجله «غذاهای گیاهی برای تغذیه انسان» منتشر شده است.

 

 

مقایسه‌ای بین انواع حبوبات

 

 

حبوبات دسته‌ای از سبزیجات هستند که ماهیت نشاسته‌ای داشته و شامل انواع لوبیاها، نخودها و عدس هستند. حبوبات بسیار کم چرب هستند و میزان کلسترول‌شان صفر است. فولات، پتاسیم، آهن و منگنز زیادی دارند. هر دو نوع فیبر محلول و غیر محلول را دارند.

 

---

 

 

 

حبوبات محتوای پروتئینی بالایی دارند که می‌توانند جایگزین خوبی برایگوشت باشند.

حبوبات دسته‌ای از سبزیجات هستند که ماهیت نشاسته‌ای داشته و شامل انواع لوبیاها، نخودها و عدس هستند.

حبوبات بسیار کم چرب هستند و میزان کلسترول‌شان صفر است.

فولات، پتاسیم، آهن و منگنز زیادی دارند. هر دو نوع فیبر محلول و غیر محلول را دارند.

 

اگر می‌خواهید از آن‌ها در غذای‌تان استفاده کنید، سعی می‌کنیم در اینجا با معرفی آن‌ها و بیان خواص مفیدشان، شما را به این کار بیشتر تشویق کنیم.

 

 

انواع حبوبات

 

مقدار مواد مغذی موجود در هر 2/1 لیوان از حبوبات

 

 

سدیم (mg)	آهن (%)	کلسیم	ویتامین A	ویتامینC	چربی	کربوهیدرات	پروتئین	کالری	مواد مغذی/انواع حبوبات
353   3   359   4   580   216   436   -	10   3   9   4   7   17   9   10	5   2   4   2   3   2   3   -	0   0   1   0   0   0   0   -	2   15   8   13   4   2   2   -	0.97    0.97    1.37    0.29    0.28    1.02    0.44    1.52	18.30   18.30   27.14   10.48   15.88   57.68   19.96   50.12	5.83   5.83   5.94   3.93   7   24.77   6.72   9.6	103   103   143   59   91   339   109   280	لوبیا چیتی   لوبیا سبز   نخود   نخود سبز   باقلا   عدس   لوبیا قرمز   لوبیا چشم بلبلی

 

 

 

پروتئین در  حبوبات 

 

 

اگرچه حبوبات میزان پروتئین زیادی دارند، ولی پروتئین کاملی ندارند و در ترکیب با سایر مواد غذایی از جمله غلات و لبنیاتپروتئین‌شان کامل می‌شود.

 

منظور از پروتئین ناکامل این است که یک یا چند نوع از اسیدآمینه‌های ضروری بدن را ندارند. به طور کلی برای ساخت پروتئین به بیست اسیدآمینه که واحد سازنده‌ی آن هستند، نیاز است. بدن قادر به ساختن تعدادی از آن‌ها نیست، که باید از طریق غذا در دسترس بدن قرار گیرند و برای همین به آن‌ها اسید آمینه ضروری گفته می‌شود.

معمولاً حبوبات در یک یا چند نوع از این اسیدآمینه‌های ضروری کمبود دارند مانند عدس که در متیونین و سیستئین فقیر است.

 

راه حل این موضوع دو چیز است؛

 

* یکی جوانه زدن حبوبات و مصرف آن‌ها پس از جوانه زدن است؛ مثلاً در مورد عدس با جوانه زدن کمبود دو اسید آمینه ذکر شده جبران می‌شود.

* و راه دوم که معمولاً بیشتر استفاده می‌شود مصرف حبوبات در ترکیب با سایر گروه‌های غذایی از جمله غلات مانند برنج،جو، گندم، پاستا و ماکارونی و لبنیات مانند کشک و شیر است.

 

 

آهن در حبوبات

 

آهن موجود در حبوبات همیشه از مهم‌ترین منابع آهن بوده است. علی رغم این‌که از نوع  آهن غیرهم است و نسبت به آهن‌هِم که منشاء حیوانی دارد مانند گوشت، سرعت جذب کمتری دارد، باز هم مصرف این گروه به عنوان منبع خوبی از آهن همچنان مدنظر است. همان‌طور که معمولاً گیاه‌خواران آهن مورد نیاز خود را از این گروه فراهم می‌کنند.

نکته‌ی مهم این است که با پخت آرام، خیساندن قبل از پخت و همچنین مصرف مواد غنی از ویتامین ث همراه حبوبات یا پس از آن به جذب راحت و مطمئن آهن بسیار کمک می‌کنیم.

 

 

استروژن گیاهی در حبوبات

فلاوونوئیدهایی که در حبوبات از جمله در لوبیا چیتی، نخود و لوبیا سویا وجود دارد، ممکن است شبیه هورمون زنانه‌ی استروژن عمل کند.

پیش سازهای شبه استروژن در منابع گیاهی «فیتواستروژن» نامیده  می‌شود و ممکن است در خانم‌ها کاهش عوارضیائسگی را به دنبال داشته باشد. البته خانم‌هایی که سابقه‌ی سرطان سینه در خانواده دارند، باید مراقب میزان دریافتاستروژن خود حتی استروژن گیاهی باشند.

 

 

آماده سازی پیش از پخت

 

با توجه به این که این گروه از مواد بسیار نفاخ هستند، حتماً بیست و چهار ساعت قبل از پخت، آن‌ها در آب فراوان خیسانده و سعی شود هر 8 ساعت آب آن عوض شود و سپس با آب جدید پخته شود. فراموش نشود که این خیساندن هم سبب هضم راحت آن می‌شود و هم جذب مواد مغذی آن‌را بسیار راحت  و مطمئن‌تر  می‌کند.

آن‌را آهسته و زمان دار بپزید و حرارت را بالا نبرید، بهتر است کمی حوصله داشته باشیم. آهسته پختن نیز به سهل‌الهضم شدن آن بسیار کمک می‌کند.

 

 

 

کنترل دیابت نوع 2 با آجیل‌ها

 

 

مصرف میوه‌های پوسته دار یا صدفی باعث کنترل بیماری دیابت و پیشگیری از عوارض و دردسرهای آن می‌شود.

 

---

 

 

نتیجه‌ی پژوهشی که در روزنامه‌ی Diabetes Care به چاپ رسید نشان می‌دهد که مصرف روزانه‌ی مغزها مثل گردو، بادام، پسته، فندق و همچنینبادام زمینی برای افرادی که از دیابت نوع 2 رنج می‌برند مفید خواهد بود.

 

این میوه‌ها سرشار از اسیدهای چرب اشباع نشده اند که باعث تنظیم میزان قند خون شده و میزان کلسترول مضر (LDL) را کاهش می‌دهد.

 

این پژوهش نتیجه‌ی تلاش محققان دانشگاه تورنتو و دانشگاه Hopital St.Michaels کانادا است.

 

در این پژوهش محققان برای بررسی تأثیر این میوه‌ها روی پارامترهای مختلف متابولیسم بدن از قبیل اندیس گلیسمی و میزان لیپیدها، 117 بیمار مبتلا به دیابت نوع 2 را مورد آزمایش و مطالعه قرار دادند.به مدت سه ماه روزانه 75 گرم مخلوط میوه‌های خشک یا نوعی کیک مخصوص و یا مقداری از هر دو به بیماران داده شد.

 

 

نتیجه‌ی مطالعات نشان داد که مصرف روزانه 75 گرم از این میوه‌های خشک باعث بهبود تنظیم میزان گلیسمی یا همان قند خون می‌شود و میزان کلسترول مضر خون(LDL) را نیز کاهش می‌دهد.

 

 

گیاه رزماری را بیشتر بشناسیم

 

 

تحقیقات خواص ضد اسپاسم ماهیچه‌های صاف و قلب، کاهش استرس، تسکین سردرد، تسکین آسم

و درمان برونشیت رزماری را تائید کرده است. اکلیل کوهی به علت خون رسانی بهتر به سلول‌ها در جلوگیری از ریزش مو تا حدی موثر است.

 

---

 

اکلیل کوهی با نام عمومی رزماری گیاهی است علفی، پایا، دارای ساقه‌ای چوبی به ارتفاع نیم تا یک متر با برگ‌های سبز، دائمی و بسیار معطر، متقابل با کناره برگشته، باریک و دراز و نوک تیز.

سطح فوقانی برگ آن به رنگ سبز و سطح تحتانی به علت وجود کرک‌ها سبز مایل به سفید است.

گل‌های این گیاه کوچک و به رنگ آبی روشن است که در کنار برگ‌ها می‌روید.

قسمت مورد استفاده آن برگ و سرشاخه های گل دار آن است. اسانس آن از قسمت هوایی تهیه می‌شود.

 

 

تاریخچه

رزماری یکی از چاشنی‌های پُرمصرف در آشپزی است. مردم می‌گویند رزماری فقط در باغ خانه‌هایی رشد می‌کند که بانوی خانه، حقیقتاً ارباب خانه باشد. رزماری در طب سنتی به عنوان بند آورنده‌ی خون، مقوی، ضدنفخ، ضداسپاسم و معرق کاربرد دارد.

عصاره و روغن فرار آن، به منظور سقط جنین و افزایش خون‌ریزی قاعدگی، مصرف می‌شود. کاربرد عصاره‌ی رزماری در مواد آرایشی بسیار متداول است و شواهد، خبر از تأثیر لوسیون آن در تحریک رشد مو و جلوگیری از کچلی می‌دهد.

گزارش‌های تاریخی مربوط به مصرف درمانی رزماری، به عنوان یک گیاه دارویی موجود می‌باشد. رزماری از قدیمی‌ترین گیاهان شناخته شده‌ی دارویی است که از قرن‌ها پیش، برای تقویت حافظه و فعالیت مغزی به کار می‌رفته است.

 

 

منبع جغرافیایی

 

 

اکلیل کوهی، گیاه بومی نواحی مدیترانه است؛ ولی در نواحی مختلفی از جهان کشت می‌گردد. این گیاه از نواحی اسپانیا، مراکش، یوگسلاوی سابق و تونس صادر می‌شود.

 

 

 

ترکیبات مهم

 

مهم‌ترین ترکیب این گیاه 5/2-1 درصد اسانس می‌باشد. مواد موجود در اسانس رزماری شامل بورنئول، لیمونن، کامفن، 1و 8 سینئول، کامفر و آلفاپی نن است. ترکیبات اسانس نیز به محل و شرایط کشت ارتباط دارد. ترکیبات دیگر گیاه اسیدهای فنلی از جمله اسید روزماریک، اسید کافئیک و اسید کلروژنیک هستند.

همچنین سالیسیلات به مقدار زیاد، فلاوونوئیدها، ترکیبات تلخ دی ترپنی مانند کارنوزول و ترکیبات تری ترپتی، اجزای تشکیل دهنده دیگر این گیاه هستند.

 

 

 

اثرات مهم

 

مصارف داخلی

 

* مقوی معده، محرک هضم و ترشح معدی و صفراآور است.

* چندین مطالعه، خواص ضد اکسیدان آن را اثبات کرده است؛ به طوری که این خاصیت رزماری از چای سبز کمتر و از ویتامین E بیشتر است.

* تحقیقات دیگری خواص ضد اسپاسم ماهیچه‌های صاف و قلب، کاهش استرس، تسکین سردرد، تسکین آسم و درمان برونشیت آن را تائید کرده است.

* تحقیقات متعددی خاصیت ضد سرطان آن را اثبات کرده و اسید کارنوزیک موجود در آن دارای خاصیت قوی ضد ایدز (HIV) است.

* اسانس رزماری که اصلی‌ترین ترکیب آن است دارای خاصیت ضد میکروب، ضد ویروس و ضد قارچ می‌باشد.

http://marshalclub.org/join/
 

* افزودن چند برگ رزماری به غذاهای گوشتی، هضم غذا را سرعت می بخشد.

* یکی از مصارف عمده رزماری به عنوان نگه دارنده و ضد اکسیدان، در لیکورها و صنایع گوشت و چربی می‌باشد.

* محققان دریافتند، این گیاه هورمون های استروژن را که باعث بروز سرطان سینه می شود غیرفعال می سازد.

* عصاره این گیاه، با محافظت از مواد تشکیل دهنده سلول های پوست از آسیب های پوستی مربوط به سن مانند چین و چروک پیش گیری می کند.

* مصرف منظم عصاره رزماری، عملکرد کلیه را بهبود می بخشد، جریان ادرار را افزایش می دهد و ماده معدنی لازم مانند سدیم و پتاسیم را حفظ می کند.

* از آن جا که این گیاه خاصیت ضدباکتریایی دارد، پارچه آغشته به چای این گیاه را به زیر بغل بمالید تا بوی نامطبوع از بین برود.

* برای به هوش آوردن فرد، پارچه آغشته به چند قطره روغن رزماری را جلوی بینی فرد قرار دهید.

* رزماری گردش خون به سر و مغز را افزایش می دهد.

* این گیاه سیستم دفاعی بدن را تقویت می کند و ورم را کاهش می دهد.

* روغن رزماری خاصیت ضدعفونی کننده دارد و به عنوان دهان شو برای رفع بوی نامطبوع دهان به کار برده می شود.

* ماساژ دادن منظم پوست با این روغن پوست را تقویت می کند و خشکی پوست را نیز از بین می برد.

 

 

مصارف موضعی

 

در پماد و لوسیون ها به عنوان ضد درد، مسکن روماتیسم مفاصل، و تسکین درد ماهیچه‌ها مصرف می‌شود.

هم چنین محلول‌های آن به صورت حمام جهت تحریک گردش خون موضعی موثر است.

در طب عوام از محلول‌ها با اشکال موضعی آن جهت اگزما و زخم‌ها نیز استفاده می‌شود. رزماری دارای خاصیت حشره کش است.

 

طریقه و مقدار مصرف

 

 

تهیه چای: به 5- 2 گرم از خرد شده گیاه (برگ و سرشاخه های گل دار) یک لیوان آب جوش اضافه کرده و پس از 15 دقیقه صاف کرده و میل شود.

 

 

تهیه محلول حمام: به 50 گرم از خرد شده گیاه (برگ و سرشاخه های گل‌دار) یک لیتر آب اضافه کرده و به مدت 10- 5 دقیقه می‌جوشانیم.

سپس مدت 30- 15 دقیقه به حال خود می‌گذاریم. آن گاه محلول را صاف نموده و آن را به آب وان حمام اضافه می‌کنیم.

هم چنین می‌توان محلول صاف شده را به بدن مالید و یا جهت تقویت موی سر روی سر ریخته و با انگشتان چند دقیقه‌ای پوست سر را ماساژ داد.

در این عمل اسانس‌های موجود در محلول باعث تحریک گردش خون پوست شده و به علت خون رسانی بهتر به سلول‌ها در جلوگیری از ریزش مو تا حدی موثر است.

 

 

داروهای گیاهی

 

 

داروهای گیاهی تهیه شده از رزماری دو دسته هستند. در یک دسته از اسانس رزماری استفاده شده که شامل پماد، لوسیون، کرم و روغن‌های حمام و ماساژ و غیره هستند. در دسته دیگر از عصاره هیدروالکلی آن به صورت محلول‌های خوراکی به عنوان  ضد نفخ و مقوی معده استفاده می‌شوند.

 

 

مهم‌ترین اثرات گزارش شده اکلیل کوهی

 

 

سقط جنین کننده، ضد درد، ضد آلزایمر، ضد آریتمی، ضد باکتری، ضد آترواسکلروز، ضد سرطان، ضد شکنندگی عروق، ضدتشنج، ضدادم، ضدورم، ضدموتاژن، ضداکسیدان، ضدسم، ضدپروستاگلاندین، ضدتب، ضدعفونی کننده، ضداسپاسم، ضدویروس، ضدنفخ، ضدقارچ، ضدحشره، معرق، محرک، هضم کننده، ادرارآور، قاعده آور، محافظ کبد مقوی معده.

 

 

نکات قابل توجه

 

1- گیاه اکلیل کوهی بر اثر ماندن و کهنه شدن اسانس خود را از دست می‌دهد و آثار آن کم می‌شود، لذا بهتر است از گیاهان خشک‌تر استفاده نمود. در این صورت هر چه بوی آن قوی‌تر باشد بهتر است.

2- برای خشک کردن گیاه باید آن را در سایه خشک نمود تا از هدر رفتن اسانس آن در گرما جلوگیری شود.

3- برای نگه داری گیاه بهتر است در ظروف فلزی و یا شیشه‌ای قرار گیرد.

4- در تحقیقاتی که در سال 1380 توسط صالحی سورمقی و همکاران در دانشکده داروسازی تهران بر روی اسانس اکلیل کوهی ناحیه تهران صورت گرفت مشخص شد که ترکیبات اصلی آن شامل Verbenone به میزان 24 درصد، a-pinene به میزان 5/18 درصد، Cineol و 1 به میزان 5/11 درصد، Camphor به میزان 3 درصد، Borneol به میزان 7 درصد و Terpineol  a-به میزان 4 درصد می‌باشند.

5- در تحقیقات مذکور مشخص شد که اسانس گیاه ایران در مقایسه با انواع ترکیه، کوبا، اسپانیا، و ایتالیا و الجزایر از کیفیت خوبی برخوردار است. در این مقایسه مشخص شد که اسانس کوبا و اسپانیا با هم شباهت دارند. هم چنین دو اسانس ترکیه و الجزایر به هم شبیه بودند و اسانس گیاه ایران با چهار کشور مذکور تفاوت چشم گیری داشت که می‌تواند مربوط به شرایط آب و هوایی و جغرافیایی خاص ایران باشد.

 

5 دلیل برای مصرف بیشتر قارچ‌ها

 

 

قارچ‌ها سوخت و ساز بدن را تحریک می‌کنند، سرشار از ویتامین D هستند، دستگاه ایمنی بدن را تقویت می‌کنند، از مثانه مراقبت می‌کنند و با بیماری‌ها مقابله می‌کنند.

 

---

 

اندکی تأمل کنید و از نزدیک و با دقت به قارچ‌ها نگاه کنید. خواهید دید که این گیاهان چتری شکل چقدر زیبا و بامزه‌اند. باید بدانید همین گیاهان کوچک و با مزه خواصی دارند که شاید خیلی از ما به آن فکر هم نکرده باشیم.

برای آشنایی بیشتر با خواص قارچ با ما همراه شوید و مطالعه‌ی این مطلب کوتاه را از دست ندهید.

 

 

قارچ‌ها سرشار از ویتامین D هستند

 

در میان تمام گیاهان فقط قارچ‌ها هستند که به کمک نور خورشید ویتامینD تولید می‌کنند. هر اندازه که میزان اشعه‌های ماورای بنفش B بالا باشد sterol های گیاهان بیشتر به ویتامین D تبدیل می‌شود.

 

پس قارچ میل کنید تا ویتامین D بدن‌تان را تأمین کنید و یا افزایش دهید و استخوان‌ها، دندان‌ها و ناخن‌های سالم‌تری داشته باشید.

 

 

قارچ‌ها متابولیسم یا همان سوخت و ساز بدن را تحریک می‌کنند

 

 

ویتامین‌های گروه B در تبدیل گلوسیدها به کربنات نقش موثری دارند. کربنات‌ها وظیفه‌ی تولید انرژی مورد نیاز بدن را بر عهده دارند. این مواد غذایی خوشمزه همچنین به سوخت و ساز چربی‌ها و پروتئین‌ها کمک می‌کنند.

قارچ‌ها حاوی میزان زیادی ویتامین B2 و B3 می‌باشند: 100 گرم قارچ سفید یعنی حدود 6 عدد قارچ متوسط به ترتیب 36 درصد ویتامینB2  و 30 درصد ویتامین B3 مورد نیاز روزانه‌ی بدن را تأمین می‌کنند.

 

 

قارچ‌ها دستگاه ایمنی بدن را تقویت می‌کنند

 

 

نتایج پژوهشی که روی موش‌ها انجام گرفت و در American Society for Nutrition به چاپ رسید نشان می‌دهد که قارچ‌های سفید، عملکرد دستگاه ایمنی بدن را تحریک می‌کنند.

این نوع قارچ‌ها تولید پروتئین‌های ضد ویروس و دیگر پروتئین‌هایی که از سلول‌های بدن آزاد می‌شوند را افزایش داده و به این ترتیب از بافت‌های بدن محافظت می‌کند.

 

 

قارچ‌ها از مثانه‌تان مراقبت می‌کنند

 

بررسی هفت پژوهش منتشر شده در Cancer Epidemiology Biomarkers & Prevention نشان داده است هر اندازه که میزان سلنیوم بدن بالا باشد خطر رشد سرطان مثانه به ویژه در زنان کمتر می‌شود.

صد گرم قارچ سفید 17 درصد نیازهای روزانه‌ی بدن را تأمین می‌کند.

 

 

 

قارچ‌ها با بیماری‌ها مقابله می‌کنند

 

سبزیجات رنگی نیز حاوی میزان زیادی آنتی اکسیدان‌ها هستند که با رادیکال‌های آزاد مقابله می‌کنند. اما بر اساس نتایج پژوهشی که در Penn State University به چاپ رسید حاکی از آن است قارچ‌ها نیز به اندازه‌ی فلفل‌های قرمز، قابلیت و توانایی جذب رادیکال‌های اکسیژنه را دارا می‌باشند.

 

 

 

عمومی

 

 

سینوزیت در کودکان و راه درمان آن

 

سینوزیت عبارت است از

عفونت سینوس های گونه و پیشانی. سینوس ها گروهی از حفره های پر از هوا هستند که در اطراف چشم ها و بینی قرار گرفته اند. این حفره ها سبب سبک شدن استخوان های جمجمه و تشدید صوت در سر می شوند. عفونت سینوس در شیرخواران نادر است زیرا سینوس ها در این کودکان هنوز تکامل کافی نیافته است ؛ اما در بچه های بزرگ تر، سینوزیت همراه با علائمی مثل سرماخوردگی ، سرفه یا گلودرد دیده می شود. از آنجایی که سینوس ها با مخاط بینی پوشیده می شوند و با حلق فوقانی نیز ارتباط دارند، عفونت این مناطق (بینی و حلق) می تواند به راحتی به سینوس ها منتقل شود. همچنین چون سینوس ها از طریق سوراخ هایی در حفره های بینی باز و تخلیه می شوند، در هنگام سرماخوردگی که مخاط بینی ملتهب می شود ممکن است این سوراخ ها بسته شده و احتمال عفونت سینوس ها افزایش یابد. ترشح زرد – سبز بینی می تواند علامت سینوزیت باشد. در ضمن سینوزیت در صورت عدم درمان می تواند به نوع مزمن تبدیل شود.

علائم احتمالی:

ترشح سبز – زرد چرکی از بینی، درد بر روی  گونه ها یا پیشانی، درد در هنگام حرکت دادن سر، تب خفیف، انسداد بینی.

نخستین اقداماتی که شما می توانید انجام دهید:

1- اگر کودک شما مبتلا به سرماخوردگی، سرفه یا گلودرد شده، به تغییر رنگ ترشحات بینی وی توجه کنید؛

2- بینی کودک را از نظر وجود جسم خارجی در آن بررسی کنید. در صورت وجود جسم خارجی ترشحات بینی ممکن است بدبو و خونی باشد. در صورتی که نمی توانید به راحتی جسم خارجی را بیرون بیاورید به پزشک مراجعه کنید؛

3- اگر جسم خارجی در کار نیست، برای رفع احتقان بینی از بخور آب جوش استفاده کنید؛

4- در صورتی که ترشح سبز – زرد بینی بیشتر از 2 روز ادامه یابد با پزشک مشورت کنید.

اقداماتی که پزشک انجام می دهد:

-در صورت تشخیص سینوزیت، پزشک برای رفع عفونت ، یک داروی آنتی بیوتیک تجویز می کند. همچنین ممکن است دارویی برای رفع احتقان بینی توصیه کند تا امکان تخلیه سینوس ها به داخل بینی فراهم شود؛

-اگر عفونت ادامه یابد، باید برای جلوگیری از مزمن شدن سینوزیت، برای مدت طولانی آنتی بیوتیک مصرف شود؛

-اگر سینوزیت عود کننده و مکرر باشد ممکن است لازم باشد برای تخلیه سینوس ها به یک متخصص گوش و حلق و بینی مراجعه شود.

اقداماتی که شما می توانید برای کمک به کودک انجام دهید:

-اگر کودک از سردرد یا تب شاکی است می توانید از شربت استامینوفن استفاده کنید؛

برای رفع علائم سینوزیت از بخور آب گرم استفاده کنید؛

-اتاق کودک را بیش از اندازه گرم نکنید. سعی کنید هوای اتاق کودک خنک و مرطوب باشد زیرا هوای خشک علائم سینوزیت را بدتر می کند.

 

 

 

 

 

 

 

چطور بچه‌ها کج و کوله می‌شوند؟

 

 

کارشناسان معتقدند هر دانش‌آموز ایرانی به طور متوسط با یک یا دو معضل مربوط به سیستم اسکلتی ـ عضلانی مواجه است؛ اختلالاتی همچون گودی بیش از حد کمر، پاهای پرانتزی و انحنای غیرطبیعی ستون فقرات. به همین دلیل باید به این اختلالات بیشتر توجه داشت و تا حد امکان از بروز آن‌ها پیشگیری نمود.

 

 

 

---

دکتر سید منصور رایگانی، استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و متخصص طب فیزیکی و توان‌بخشی با اشاره به دو نوع اختلال اسکلتی ـ عضلانی میان کودکان و نوجوانان می‌گوید:

یک نوع اختلال ساختاری وجود دارد که در آن، مشکل به صورت ماهیتی در ساختار استخوان، عضله یا تاندون وجود دارد و تغییر آن نیازمند مداخلات جدی پزشکی یا جراحی است. نوع دیگر اختلالات معمولاً به دلیل وضعیت‌های نامناسب ایجاد می‌شود و کودکان و نوجوانان در طول زمان و در مراحل مختلف رشد به آن دچار می‌شوند. این گروه از اختلالات با تغییرات وضعیتی خاص، تمرین‌های مناسب ورزشی یا تجویز وسایل طبی برطرف خواهد شد.

اختلالات وضعیتی، شایع‌ترین مشکلات سیستم اسکلتی ـ عضلانی کودکان و نوجوانان است، البته این اختلالات قابل درمان بوده و حتی می‌توان از بروز آن‌ها پیشگیری کرد.

دکتر رایگانی به اهمیت تغذیه، ورزش و وضعیت‌های مناسب اشاره کرده و تاکید می‌کند در صورت رعایت موارد زیر، اختلالات وضعیتی کمتر بروز می‌کند.

 

صافی کف پا

 

یکی از دغدغه‌های والدین، صافی کف پای کودک است. صافی کف پا تا سن 3 تا 5 سالگی مشخص نمی‌شود. اما پس از این سن که پا ساختار طبیعی خود را پیدا می‌کند، اگر مشخص شود که قوس طبیعی کف پا شکل نگرفته است، می‌توان آن را اختلال صافی کف پا نامید.

گاهی علل استخوانی می‌تواند سبب بروز چنین اختلالی شود. اما در اغلب موارد، وضعیت نامناسب، شل بودن و عدم استحکام لیگمان‌ها یا عضلات داخلی کف پا علت بروز این اختلال است.

گاهی صافی کف پا به علت مشکلات اسکلتی ـ عضلانی و عصبی است که به صورت یک مجموعه نمایان می‌شود. بنابراین باید توجه داشت که صافی کف پا همراه با علائم دیگری نباشد.

اما اگر صافی کف پا به تنهایی وجود دارد و مشکل خاصی ایجاد نکرده است، اصلاح کفش و استفاده از کفی‌های خاص و همچنین ورزش‌هایی که پزشک توصیه می‌کند وضعیت را بهبود می‌بخشد. ولی اگر درد ساق پا و کمر درد نیز همراه با صافی کف پا وجود دارد، باید اقدامات جدی‌تری انجام شود.

 

زانوهای پرانتزی

 

یکی از شایع‌ترین اختلالاتی که در سنین بعد از تولد تا حدود 3 سالگی موجب نگرانی والدین می‌شود، بحث زانوهای پرانتزی یا ژنوواروم است. البته معمولاً وجود زانوی پرانتزی تا حدود 2 تا 3 سالگی طبیعی است. اما اگر پس از 3 سالگی باز هم مشکل ادامه داشت، باید حتماً به پزشک مراجعه کرد.

اختلالات ساختاری و کمبود ویتامین D یا کلسیم می‌تواند علت بروز این اختلال باشد و به همین دلیل باید بررسی‌های لازم توسط پزشک صورت گیرد. در سنین بالاتر و پس از 4 سالگی، معمولاً زانو به طرف داخل متمایل می‌شود. این حالت ساختاری که معمولاً تا بزرگسالی ادامه پیدا می‌کند، حالت طبیعی بدن است. ولی همین حالت هم اگر بیش از حد باشد، نیاز به بررسی خواهد داشت.

 

گودی بیش از اندازه کمر

 

گودی کمر یکی از شایع‌ترین اختلالات ستون فقرات است. البته اغلب بزرگسالان با این مشکل روبه‌رو بوده و کودکان و نوجوانان چندان درگیر آن نمی‌شوند. بسیاری از مواقع، کودکان و نوجوانانی که دچار چاقی بیش از حد و چاقی شکمی هستند، به دلیل ضعف عضلات شکم دچار این مشکل می‌شوند.

در مواردی که این اختلال با کیفوز یا قوز پشت همراه است، باید بررسی‌های جدی‌تری انجام شود.

در بیشتر مواقع، افزایش بیش از حد قوس کمر به دلیل اختلالات وضعیتی است که در چاقی‌های شکمی ایجاد می‌شود. البته باید برای بررسی اختلالات لگن و ضایعات مادرزادی ستون فقرات معاینات لازم صورت گیرد.

 

 

قوز پشت

 

قوز پشت یا کیفوز که با گردی شانه و افتادگی کتف و شانه‌ها همراه است، مشکلی شایع میان نوجوان و به خصوص دختران به شمار می‌رود.

وضعیت نامناسب نشستن و انجام فعالیت‌های دستی یا وضعیت نامناسبی که نوجوانان در زمان بلوغ می‌گیرند، منجر به ایجاد این حالت می‌شود.

اگر حالت قوز بیش از حد معمول و همراه با درد و اختلالات عصبی باشد، به آن بیماری شورمن می‌گویند که نوع ساختاری این اختلال است. این بیماری به درمان‌های جدی و حتی در موارد نادری جراحی نیاز پیدا می‌کند. ولی در اکثر مواقع اختلال با اصلاح وضعیت، توجه به وضعیت بدن هنگام کار کردن و انجام ورزش‌های کششی شانه، کتف و نواحی فوقانی ستون فقرات برطرف می‌شود.

در شرایطی که قوز پشت علل وضعیتی دارد، استفاده از وسایل طبی تحت عنوان قوزبندها چندان توصیه نمی‌شود. استفاده از این لوازم باعث می‌شود فرد نتواند ساختار طبیعی بدن را حف0کند و عضلات در وضعیتی نامناسب قرار می‌گیرد. به همین دلیل توصیه می‌شود تنها با انجام ورزش‌های مناسب و تقویت عضلات، این حالت را برطرف کنیم.

 

اسکولیوز

 

اسکولیوز یا انحنای غیر طبیعی ستون فقرات به یک طرف نیز مشکلی است که میان خانم‌ها بیشتر مشاهده می‌شود. در این شرایط ستون فقرات به یک طرف منحرف شده و باعث ایجاد برآمدگی از پشت در یک طرف دنده‌ها می‌شود. این اختلال باید در مراحل اولیه تشخیص داده شود و درمان‌های لازم صورت گیرد.

 

آپارتمان‌نشینی، تهدیدی برای سلامت اسکلتی کودکان است

 

دکتر حسین بابایی، متخصص اطفال گفت:

 

دریافت نور مستقیم خورشید از نیازهای حیاتی کودکان به خصوص در دوران شیرخوارگی است. نور خورشید، به عنوان یک منبع مهم، در تأمین ویتامین D مورد نیاز بدن نقش کلیدی دارد.

شیشه پنجره‌ها مانع ورود کامل اشعه ماورای بنفش نور خورشید به داخل و جذب آن توسط پوست می‌شود؛ لذا برخلاف آنچه مردم تصور می‌کنند، استفاده از نور خورشید از پشت شیشه، نیاز کودکان را برآورده نمی‌کند. 

با آپارتمان‌نشینی نمی‌توان انتظار داشت همه مراحل زندگی روال سابق خود را طی کند، چرا که محدودیت‌های این شیوه زندگی مانند کاهش تحرک بدنی و عدم دریافت نور خورشید، استفاده از مکمل‌ها را ضروری می‌سازد. 

ویتامین D در رشد و تکامل استخوان‌های بدن کودک نقش حیاتی را دارد و کمبود آن زمینه‌ساز بروز مشکلاتی مانند تأخیر در سینه‌خیز و چهار دست و پا راه رفتن، دیر نشستن و درآمدن دندان‌های کودک، ایجاد پاهای پرانتزی و نرمی استخوان جمجمه است. 

تغییر شکل پاها به صورت پرانتزی، یکی از علائم بیماری راشیتیسم است. در این بیماری، استخوان‌ها و مفاصل زانو به هم نزدیک یا از هم دور می‌شوند.

تشخیص زودهنگام و تغییر روش زندگی در بهبود این بیماری موثرند. تشخیص و درمان این بیماری قبل از 10 الی 12 ماهگی کودک موجب می‌شود که تغییرات زیادی در اسکلت اندام تحتانی ایجاد نشود. با افزایش سن کودک و وارد آمدن فشار بیشتر به اندام‌های اسکلتی تحتانی، روند تخریبی این بیماری سرعت بیشتری به خود می‌گیرد.

 

 

 

شما هم زخم معده دارید؟

 

 

در زخم معده، بخشی از مجرای معدی – روده‌ای با اسید معده و پپسین (یکی از آنزیم‌های ترشح شده توسط سلول‌های معده) تخریب می‌شوند.

---

15 درصد از زخم معده‌ها در معده و مابقی در ابتدای روده باریک یا همان دوازدهه هستند که معمولاً در 25 تا 30 سانتی‌متری ابتدایی روده باریک قرار دارند.

علت اصلی و شایع  این زخم، باکتری‌ای به نام «هلیکوباکترپیلوری» است. هلیکوباکترپیلوری باکتری‌ای است که علت اصلی بسیاری از زخم‌هاست. این باکتری سیستم محافظتی معده و ابتدای روده باریک را ضعیف کرده و باعث تخریب جداره‌ی معده و ابتدای روده‌ی باریک توسط آنزیم‌های گوارشی ترشح شده توسط این اعضا می‌شود.

البته یک علت دیگر می‌تواند استفاده‌ی طولانی مدت از داروهای غیر استروئیدی باشد. این داروها تسکین دهنده‌های درد هستند که با ممانعت از عملکرد عوامل درد زا باعث کاهش درد می‌شوند. ایبوپروفن، ناپروکسن، کتوپروفن مثال‌هایی از این دسته‌ی دارویی هستند.

علایم آن عبارتند از دردهای شکمی با احساس سوزش، درد بعد از گذشت 2 تا 3 ساعت از خوردن غذا، درد هنگام خالی بودن معده و یا نیمه شب، سوء‌هضم، تهوع، کاهش اشتها و ... که در افراد، علائم و شدت آن‌ها متفاوت می‌باشد.

سابقه‌‎ی فامیلی، بالا رفتن سن، دردهای مزمن با مصرف طولانی مدت مُسکن، مصرف الکل، دیابت وعدم کنترل رژیم غذایی، استرس زیاد، نوشیدن زیاد قهوه و سیگار کشیدن، از جمله فاکتورهای خطری هستند که بدن را مستعد این بیماری می‌کنند.  

 

تغذیه از عواملی است که نقش مهمی در کنترل و بهبود این بیماری دارد. البته فراموش نکنیم که همیشه در بهبود و کنترل بیماری‌ها مجموعه‌ای از عوامل و رعایت‌ها مفید است، همان‌طور که در ایجاد  هر عارضه‌ای،  مجموعه‌ای از عوامل در کنار هم منجر به یک بیماری می‌شوند. 

 

 

مراقبت‌های تغذیه‌ای

 

* مواد غذایی حاوی فلاوونوئیدها مانند سیب، کرفس، زغال‌اخته، پیاز، سیر و چای ممکن است از رشد هلیکوباکترپیلوری جلوگیری کند.

 

* خوردن غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان‌ها مانند انواع میوه‌ها و سبزیجات خام یا پخته بسته به نوع تحمل افراد.

* خوردن منابع ویتامین‌های گروه ب و کلسیم.

* مصرف شیر و لبنیات به شرط تحمل. از عواقب احتمالی نترسید و حتماً پس از امتحان کردن متوجه میزان تحمل خود شوید و بدانید معمولاً مصرف شیر آرامش‌دهنده‌ی معده است، ولی توصیه می‌شود در مقادیر کم ولی در دفعات بیشتر بخورید.

* اجتناب از خوردن غذاهای آماده و فست‌فودها.

* مصرف غلات کامل و تصفیه نشده.

* کمتر خوردن گوشت قرمز، مصرف ماکیان کم چرب، ماهی، سویا، حبوبات و تخم مرغ.

* مصرف روغن‌های گیاهی در مقادیر مناسب، سعی کنید از انواع روغن‌های گیاهی استفاده کنید تا همه‌ی اسیدهای چرب مفید در دسترس بدن‌تان قرار گیرد مانند اسیدهای چرب امگا 3 در روغن کانولا یا کلزا، اسیدهای چرب امگا 9 در روغن زیتون و...

* عدم مصرف منابع اسیدهای چرب ترانس مانند انواع روغن‌ها در غذاهای آماده و تنقلاتی مانند چیپس، سیب زمینی سرخ شده در حرارت بالا، فست فودها و مارگارین.

* پرهیز از نوشیدنی‌های گازدار و تحریک کننده‌ی ترشح اسید مانند انواع قهوه، نوشابه‌های کربناته، الکل، شیر کاکائو، چای پُر رنگ.

* نوشیدن 6 تا 8 لیوان آب روزانه.

* نرمش و تمرینات ورزشی روزانه به مدت نیم ساعت در روز.

* پرهیز از غذاهای پُر حجم  و نفاخ.

* کاهش حجم غذا در هر وعده و افزایش تعداد وعده‌های غذایی در روز.

* مصرف فیبر به میزان قابل تحمل در هر وعده، چرا که از پیشرفت زخم جلوگیری کرده و باعث بهبود آن می‌شود.

* کاهش مصرف غذاهای پُرادویه.

* امکان خون‌ریزی پنهان در این افراد وجود دارد. وجود ملنا یا خون تیره در مدفوع این افراد دلیل خون‌ریزی است، لذا در دریافت مناسب منابع غنی از آهن باید دقت بیشتری شود.

 

 

و چند توصیه‌ی دیگر

 

* کاهش مصرف سیگار و ترک آن، و حتی ترک محلی که دیگران در آن مشغول کشیدن سیگار هستند.

* کم کردن میزان استرس با تمرینات مناسب فکری و روحی و دوری کردن از عوامل استرس زا در صورت امکان. تمریناتی مانند یوگا می‌تواند به کاهش استرس کمک کند.

 

 

 

 

 

 

 

خطرات مسمومیت با سرب

 

 

سرب راه‌های زیادی برای کشتن انسان دارد. مهم‌ترین این راه‌ها وارد شدن در ترکیب گلوله اسلحه است! اما در خانه و محیط زندگی ما هم چیزهایی هست که می‌تواند حاوی سرب باشد و مسمومیت با آن را به دنبال داشته باشد. نکته قابل توجه آن که مسمومیت با سرب بر خلاف اکثر مواد دیگر، به تدریج و در طی ماه‌ها و حتی سال‌ها اتفاق می‌افتد.

 

 

---

 

انباشت تدریجی این ماده در بدن به صورت مخفیانه در طی این مدت باعث بروز علایم مسمومیت با آن می‌شود. بیشترین تاثیر آسیب‌زای سرب در کودکان زیر 6 سال و به طور جدی‌تر، زیر 3 سال است. در کودکان، مسمومیت با سرب باعث کوتاه قدی و توقف رشد می‌شود. آسیب مغزی و افت بهره هوشی نیز در این کودکان مشاهده شده است.

 

سرب اضافی وارد شده به بدن در ارگان‌های مختلف بدن رسوب کرده و موجب آسیب و اختلال عملکرد آن‌ها می‌شود. آسیب کلیه‌ها، نقص شنوایی غیر قابل بازگشت و نیز آسیب دائمی عصبی و مغزی، همه و همه به همین ترتیب ایجاد می‌شوند. اما در بزرگسالان سرب می‌تواند باعث بالا رفتن فشار خون، مشکلات و ناراحتی‌های گوارشی، آسیب کلیه‌ها و نیز اعصاب شود.

 

غلظت‌های بالای سرب در خون و رسوب آن در عضلات و مفاصل موجب درد در این مناطق می‌شود. همچنین سرب با آسیبی که به سلسله اعصاب مرکزی بدن وارد می‌کند، می‌تواند اختلالات گوناگون خواب را در شخص به وجود آورد.

 

پس می‌بینید که ما با سرب فقط به عنوان قاتل طرف نیستیم. بلکه سرانجامی مخوف‌تر از مرگ در انتظار قربانیان این فلز سنگین خواهد بود. تشخیص مسمومیت با سرب فقط با آزمایش خون و تعیین غلظت آن امکان پذیر خواهد بود.

 

دکتر محمد عبداللهی، رئیس انجمن سم شناسی ومسمومیت‌های ایران درباره علائم ناشی از این مسمومیت با سرب گفت:

نشانه‌های مسمومیت با سرب در کودکان کمی متفاوت‌تر است. وجود خطوط کدر بر روی دندان‌ها، تغییرات رفتاری و کاهش رشد ذهنی در اثر تماس کودکان با سرب ایجاد می‌شود. علامت‌هایی چون تجمع سرب در استخوان‌ها، تجمع سرب در گلبول‌های قرمز، خستگی مزمن، پیری زودرس، سردرد، افسردگی، پوکی استخوان زودرس، تغییرات روحی و رفتاری چون عصبانیت و پرخاشگری نیز اغلب در میان بزرگسالان شایع است.

 

اخیرا سازمان جهانی بهداشت، مسمومیت با سرب و خطرات ناشی از آن را مورد توجه قرار داده است، زیرا در اغلب کشورها تماس با سرب و انتقال این فلز به بدن مشاهده گردیده و منجر به بروز مشکلاتی در سلامت مردم شده است.

 

استفاده از لوله‌های آب سرب‌دار (خوشبختانه در ایران از لوله‌های سرب‌دار در منازل استفاده نمی‌شود)، استفاده از رنگ‌های سرب دار، بنزین دارای سرب و تجمع سرب در خاک و سپس ورود آن به مواد غذایی و چرخه غذایی انسان از جمله راه‌های انتقال سرب به بدن هستند.

یکی از راه‌های انتقال سرب به بدن تنفس هوای آلوده است. با وجود این که در حال حاضر از میزان سرب در بنزین کاسته شده است، اما هنوز در بنزین‌های سوپر از سرب استفاده می‌شود. لذا استفاده از ماسک در کاهش ورود سرب به بدن موثر است.

در مکان‌هایی که سرب در خاک به میزان بیشتری وجود دارد، غلظت سرب در بدن افراد بومی آن مکان بیشتر است. کارکنان معادن سرب، کارکنان کارخانه‌های باطری سازی و نظایر آن که در معرض تماس با سرب هستند، باید احتیاط بیشتری را در انجام امور خود به کار گیرند.

 

مسمومیت با سرب علامت ویژه‌ای ندارد تا به محض مشاهده آن به پزشک مراجعه کرد. به این خاطر که اندازه‌گیری سرب خون جزو آزمایشات روتین خون نیست و پزشکان آن را جزو موارد تشخیصی خود قرار نمی‌دهند.

به طور کلی مسمومیت با سرب یکی از عوامل ایجاد کننده کم خونی، پوکی استخوان و ایجاد ضعف عمومی و خستگی مزمن در بزرگسالان است و لازم است اندازه گیری غلظت سرب خون در آزمایشات خون نیز لحاظ شود.

 

چه می‌توان کرد؟

 

- برای نوشیدن یا آشپزی از آب سرد استفاده کنید. آب گرم با درصد بیشتری احتمال حمل سرب را با خود دارد.

- سطوح مختلف از قبیل کف پوش‌ها، طاقچه پنجره‌ها و چهارچوب درها را هر چند وقت یک بار با موادی که اختصاصا سرب را از بین می‌برند، پاک کنید. می‌توانید از ماده‌ای به نام‌تری سدیم فسفات و یا پودر مخصوص ماشین ظرفشویی استفاده کنید.

- دست کودکان را مرتبا در طی روز بشویید یا به آن‌ها آموزش دهید که ماسه و خاک، پوسته‌های ریخته رنگ دیوارها و مواردی از این قبیل چیزهای مناسبی برای به دهان بردن و خوردن نیستند.

- چوب‌های رنگ شده را هرگز سمباده نزنید، تراش ندهید و یا حتی نسوزانید.

- در هنگام بازسازی و تعمیرات کلی منزل، کودکان و نیز مادران باردار را از محیط خانه دور نگه دارید، چرا که در این مواقع غبارات حاوی سرب با احتمال بیشتری در محیط پراکنده‌اند.

- قوطی کنسروهای استفاده شده را مجددا برای نگهداری مواد خوراکی به کار نبرید، چون ممکن است مقداری سرب آزاد کنند.

 

 

 

 

 

 

چگونه حساسیت نگیریم؟

 

 

عطسه و سرفه، احساس تنگی نفس، خس‌خس سینه، خارش شدید داخل بینی و گلو و ... نشانه‌های حساسیت هستند. آیا شما هم به حساسیت (آلرژی) مجاری تنفسی دچارید؟ حالا قصد دارید کوله‌بارتان را بردارید و از مطب این دکتر به مطب آن دکتر و از این کلینیک به آن کلینیک بروید!؟

 

 

---

 

پیش از آن که تصمیم‌تان را عملی کنید، راه‌های ما را برای رهایی از دست این نوع حساسیت بخوانید. شاید با به کار بستن این راه‌ها علائم آن در شما کاهش پیدا کند. شاید اگر چند قرن پیش، برخی از راه‌های ساده‌ای را که در این مقاله برای پیشگیری از حساسیت مجاری تنفسی معرفی می‌شود، ارائه می‌دادیم، به نظر می‌آمد حرف‌هایمان بیش از آن که نکاتی علمی برای پیشگیری از آلرژی باشند، چند چشمه جادوگری هستند که اتفاقاً، کارآمدی‌شان رد خور ندارد.

 

گام اول: پادری بخرید

مواد تحریک‌کننده بسیاری از جمله گرد و خاک، جانورهای ریز موجود در غبار (مایت‌ها)، قارچ‌ها و کپک‌ها و ... ممکن است از طریق کفش‌های‌تان وارد خانه شما شوند. یک پادری بزرگ جلوی در قرار دهید تا افراد بتوانند کفش‌های‌شان را قبل از ورود پاک کنند. از یک پادری لاستیکی استفاده کنید که بتوان در فواصل زمانی منظم آن را تمیز کرد. اما بهتر از آن این است که از افراد بخواهید کفش‌های‌شان را جلوی در، در بیاورند.

 

گام دوم: بینی‌تان را شستشو دهید

با شستشوی مجاری تنفسی ممکن است علائم آلرژی شما بهبود یابد. ظرف را با محلول آب نمک ولرم (سرم فیزیولوژی) پر کنید و آن را وارد یکی از منافذ بینی نمایید و اجازه دهید که از منفذ دیگر خارج شود.

 

گام سوم: دارو خواری البته با تجویز پزشک

داروهای درمان کننده آلرژی بدون نسخه در اشکالی از قبیل قرص، قطره چشمی و اسپری بینی یافت می‌شوند. قرص‌های آنتی‌هیستامین، به رفع علائم آلرژی همچون عطسه، اشک آمدن از چشم‌ها و آبریزش بینی کمک می‌کنند. دی‌کانجستانت‌ها هم به رفع گرفتگی بینی کمک می‌کنند.

قطره‌های چشمی آنتی‌هیستامین، خارش چشم‌ها را برطرف می‌کند. اسپری‌های بینی، از عطسه و علائم مجاری تنفسی جلوگیری می‌کنند. اگرچه، اسپری‌های دی‌کانجستانت بینی با دیگر اسپری‌های بینی متفاوت‌اند و استفاده از آن‌ها بیش از 3 روز، ممکن است به افزایش گرفتگی بینی منجر شود، اما فراموش نکنید بهتر است قبل از مصرف با پزشک مشورت کنید.

 

گام چهارم: رطوبت متعادل

 

در ذرات گرد و غبار، موجودات ریزی به نام مایت‌ها وجود دارند که در تختخواب، مبلمان، موکت‌ها و فرش‌های شما زندگی می‌کنند و یکی از دلایل اصلی آلرژی به شمار می‌روند. از آنجا که آن‌ها در هوای گرم و مرطوب رشد پیدا می‌کنند، با کاهش میزان رطوبت داخل خانه می‌توان آن‌ها را کنترل کرد. اما از طرفی هوای بسیار خشک هم ممکن است منجر به تحریک مجاری بینی شود و علائم آلرژی را حادتر کند. با نگه داشتن میزان رطوبت خانه، بین 30 تا 50 درصد، وضعیتی متعادل ایجاد کنید.

 

گام پنجم: به وسایل تختخواب نگاه کنید

با دور نگه داشتن موجودات ریز گرد و غبار از تشک‌ها و بالش‌ها می‌توان از وقوع آلرژی پیشگیری کرد. بالش‌هایی را خریداری کنید که از مواد ضد آلرژی تهیه شده باشند. همچنین از ملحفه‌های ضد حساسیت برای پوشش بالش‌ها و تشک‌ها استفاده کنید.

 

گام ششم: نو کردن پارچه‌های گردگیر

 

پارچه‌های قدیمی گردگیر را که در هنگام گردگیری منجر به بلند شدن گرد و غبار می شوند، با پارچه‌های نو میکروفایبر جایگزین کنید. بر خلاف پارچه‌های کتان یا لباس‌های کهنه، الیاف این پارچه‌ها دارای بار الکترواستاتیک هستند که منجر به ذخیره کردن غبار و محبوس کردن آن می‌شود. همچنین می‌توان با ماشین لباس‌شویی آن‌ها را شست. می‌توان از دستکش‌های میکروفایبر برای لوازم ظریف و حساس و نیز از پارچه‌های مخصوص برای لوازم برقی استفاده کرد.

 

گام هفتم: پوشیدن دستکش و ماسک

کارهای خانه و مرتبط با محوطه بیرون خانه، تا اندازه‌ای آلرژن‌های غیر فعال موجود در محیط را منتشر می‌کنند، از جمله گرد و غبار، پرز حیوانات خانگی، گرده گیاهان و خرده‌های برگ. می‌توانید از حملات آلرژی با پوشیدن دستکش و ماسک ایمنی ارزان‌قیمت، پیشگیری کنید. از دستکش‌های مخصوص کار برای کارهای خارج خانه و از دستکش‌های غیر لاستیکی (لاتکس ممکن است خود، عامل آلرژی‌زا باشد) هنگام کار با شوینده‌های خانگی استفاده کنید.

 

گام هشتم: بخار شویی کردن آلرژی‌زاها

بخار شویی به از بین بردن موجودات ریز گرد و غبار که در موکت‌ها، فرش‌ها و مبلمان‌های خانگی موجودند کمک می‌کند. همچنین جارو کشیدن بعد از بخارشویی، موجب حذف موجودات ریز گرد و غبار کشته شده، خواهد شد.

 

گام نهم: قارچ‌ها و کپک‌ها را پاک کنید

برای از بین بردن کپک که یک آلرژی‌زای رایج موجود در محل‌های گرم و مرطوب مانند آشپزخانه و حمام است، باید اقدامات زیر را انجام دهید:

- قارچ‌ها و کپک‌ها را با صابون، آب و برس محکم بسابید و از بین ببرید.

- با مواد کشنده قارچ‌ها که حاوی 5 درصد سفیدکننده کلردار هستند، یا توسط آب اکسیژنه یا سرکه، محیط را ضدعفونی کنید.

 

گام دهم: تعیین محل خواب حیوانات خانگی

هیچ حیوان خانگی وجود ندارد که آلرژی‌زا نباشد، اما می‌توانید آلرژی به حیوانات را با دور نگه داشتن آن‌ها از خود به حداقل برسانید.

از شامپوی ملایم برای شستشوی حیوان خانگی خود به طور منظم استفاده کنید، یا حداقل پوست آن را با یک پارچه مرطوب تمیز نمایید. همچنین می‌توانید پارچه‌های پاک‌کننده حیوانات را از فروشگاه‌های مربوطه خریداری کنید. از جای خواب‌های پلاستیکی برای حیوانات خود استفاده کنید که بتوان آنها را به راحتی شست، یا آن‌ها را در آب گرم حداقل یک‌بار در هفته شستشو داد.

 

گام یازدهم: اسباب‌بازی‌های قابل شستشو و بدون پرز

عروسک‌های توپر پارچه‌ای محل تجمع جانورهای ریز موجود در گرد و غبار (مایت) هستند. هنگام خریداری آن‌ها، برچسب روی آن‌ها را مطالعه کنید تا از قابل ‌شستشو بودن آن‌ها مطمئن شوید. آن‌ها را در ماشین لباس‌شویی انداخته و با آب گرم شستشو دهید. اسباب‌بازی‌ها را روی طبقات یا در تور آویز قرار دهید و از قرار دادن آن‌ها روی تختخواب کودک خودداری کنید. اسباب‌بازی‌های پلاستیکی یا چوبی را با یک ‌پارچه مرطوب مرتبا پاک کنید تا گرد و خاک نداشته باشند.

عروسک‌های پشمالو به دلیل داشتن پرز و موهای ریز آلرژی‌زا هستند. بنابراین برای کودک مبتلا به آلرژی از این عروسک‌ها و اسباب بازی‌ها نباید خرید.

 

 

 

 

9 اشتباه رایج درباره تیروئید

 

 

غده تیروئید، یک غده‌ی کوچک و پروانه‌ای شکل است که در انتهای قسمت جلوی گردن شما واقع شده است. هورمون‌های مترشحه از غده‌ی تیروئید تاثیر گسترده‌ای بر سلامت ما دارد و بر تمام جنبه‌های متابولیسم بدن موثر است. 

 

---

 

 

1- اگر تیروئید من مشکل دارد، پس چرا گواتر ندارم؟

چون بیشتر بیمارانی که تیروئیدشان مشکل دارد، گواتر (بزرگی غیر طبیعی تیروئید) ندارند.

 

2- من گواتر دارم، پس تیروئیدم یا کم‌کار است یا پرکار.

نه! خیلی از موارد گواتر در بیمارانی دیده می‌شود که تیروئیدشان نه کم‌کار است، نه پرکار. ولی به هر حال، گواتر علامت مهمی است و برای شناخت علت و درمانش باید هر چه زودتر نزد پزشک رفت.

 

3- من تیروئیدم کم‌کار است، پس نمی‌توانم وزن کم کنم.

واقعیت این است که اگر تیروئیدتان کم‌کار باشد، به آسانی نمی‌توانید وزن کم کنید. ولی کار، نشد ندارد. اگر مشکل تیروئیدتان درمان شود و با نظر پزشکتان رژیم بگیرید و تحرکتان را بیشتر کنید، روز به روز اوضاع تیروئیدتان بهتر می‌شود و اضافه وزنتان کمتر.

 

4- من تیروئیدم پرکار است، پس وزنم زیاد نمی‌شود.

این حرف هم مثل قبلی، اشتباه است. تازه، تمام آن‌هایی که تیروئیدشان پرکار است، کاهش وزن پیدا نمی‌کنند؛ مثلاً بعضی از سالمندان مبتلا به پرکاری تیروئید، نه تنها کاهش وزن پیدا نمی‌کنند، بلکه وزنشان بیشتر هم می‌شود.

 

5- من مشکل تیروئید دارم، پس باید تا آخر عمرم دارو بخورم.

بستگی به این دارد که مشکل تیروئیدتان چه باشد. خیلی‌ها مشکل تیروئیدشان موقتی است و طبیعتاً درمانشان هم کوتاه مدت است؛ مثلاً بعضی خانم‌ها بعد از حاملگی دچار التهاب تیروئید می‌شوند و بعد از یک درمان موقت، حالشان خوب می‌شود و دیگر نیازی به مصرف دارو ندارند.

 

6- من در تیروئیدم توده‌ای لمس می‌کنم، پس به احتمال زیاد سرطان تیروئید گرفته‌ام.

این‌طور نیست. فقط بین 5 تا 10 درصد بیمارانی که توده‌ای در تیروئیدشان لمس می‌شود، توده‌شان سرطانی است. این که آیا جنس آن توده، سرطانی هست یا نه، باید پزشکتان با نمونه‌برداری از توده تشخیص دهد.

 

7- بیماری‌های تیروئید مختص خانم‌های مسن است.

این‌طور نیست. البته احتمال بروز مشکلات تیروئید در زنان بالای 60 سال، بین 20 تا 25 درصد است، ولی بقیه در امان نیستند.

 

 

8-‌ بیماری‌های تیروئید، واگیردارند؟

نه! می‌دانید این باور اشتباه از کجا آمده؟ ریشه‌اش این است که بیشتر مشکلات تیروئید، مادرزادی است و طبیعتاً احتمال این که یک مشکل تیروئیدی را بین اعضای یک خانواده ببینیم، زیاد می‌شود. ضمن این که اگر در منطقه‌ای، دسترسی به ید کم باشد، احتمال بروز مشکلات تیروئیدی بین ساکنان آن منطقه نیز زیاد می‌شود. این جور مسائل، بعضی‌ها را به این اشتباه انداخته که بیماری‌های تیروئیدی بین اعضای یک خانواده یا بین ساکنان یک منطقه، از یکی به دیگری، سرایت می‌کند. ولی خیالتان راحت. پزشکان قاطعانه می‌گویند بیماری‌های تیروئید واگیر ندارند.

 

9- تا وقتی خودم هیچ مشکلی حس نمی‌کنم، قطعاً تیروئیدم هم هیچ مشکلی ندارد.

مطمئن نباشید. خیلی‌ها تیروئیدشان مشکل دارد، ولی خودشان هیچ مشکلی ندارند. برای این که از سلامت تیروئیدمان مطمئن شویم، بهترین کار این است که از سن 35 سالگی به بعد، هر 5 سال یک‌بار آزمایش خون بدهیم تا هورمون‌های تیروئیدمان چک شود و معلوم شود تیروئیدمان مشکلی دارد یا نه.

 

 

 

کودکان تیروئیدی تحمل گرما را ندارند

 

دکتر آریا ستوده، فوق تخصص غدد و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران گفت:

کودکان مبتلا به نوعی اختلال پرکاری تیروئید موسوم به بیماری گریوز (Graves)، تحمل گرما را ندارند و دمای هوایی که برای عموم مردم متعادل تلقی می‌شود، برای آنان گرم است.

بیماری «گریوز» شایع‌ترین علت پرکاری غده تیروئید به دلیل مشکلات ایمنی بدن است. در این بیماری، غده تیروئید از حد طبیعی بزرگ‌تر می‌شود و بیش از اندازه هورمون ترشح می‌کند. گاهی غده تیروئید آنچنان بزرگ می‌شود که موجب اختلال در بلع غذا می‌شود.

کودکان مبتلا به گریوز دچار کمبود وزن همراه با اشتهای فراوان می‌شوند.

تغییرات رفتاری شامل بی قراری و تمرکز نداشتن، بد خوابی، خستگی، خواب آلودگی و افت درسی از جمله نشانه‌های بروز بیماری گریوز در کودک هستند. گاهی والدین، کودکان مبتلا به بیماری گریوز را با علایم بیش فعالی و تمرکز نداشتن نزد متخصصان می‌برند. این‌گونه کودکان باید به متخصصان غدد مراجعه کنند. تپش قلب، اگزوفتالمی (بیرون‌زدگی چشم)، لرزش، عرق، اسهال، بی قراری و خستگی از علایم ابتلا به بیماری گریوز است.

بیماری گریوز با داروهای ضد تیروئید، کنترل و غده تیروئید به تدریج کوچک‌تر می‌شود.

روش درمانی استفاده از «ید رادیواکتیو» در کودکان بیش از 10 سال استفاده می‌شود، اما این روش درمانی، غده تیروئید را به طور کامل از کار می‌اندازد و چون هورمون تیروئید برای سلامت بدن لازم است، کودک ناگزیر به استفاده از هورمون تیروئید تا آخر عمر خواهد شد.

روش جراحی نیز برای درمان بیماری گریوز به کار گرفته می‌شود، اما استفاده از این روش برای کودکان به دلیل داشتن عوارضی مانند از کار افتادن غده پاراتیروئید، اختلال خون‌رسانی در غده پاراتیروئید و گرفتگی صدا، توصیه نمی‌شود.

 

 

 

دریچه میترال قلب چه می‌کند؟

 

 

دریچه میترال که دارای دو دهانه می باشد، بین دهلیز چپ و بطن چپ قلب قرار گرفته است و راه ارتباطی بین آن‌ها است. به طور طبیعی دهانه‌های این دریچه، طی انقباض بطن چپ به وسیله تارهای نگه‌دارنده، محکم بسته نگه داشته می‌شوند.

 

---

 

در هنگام انقباض دهلیز چپ، دریچه مزبور باز می‌شود و خون وارد بطن چپ می‌گردد و در موقع انقباض بطن، که خون وارد عروق بدن شده و به گردش درمی آید، این دریچه بسته می‌شود.

پرولاپس دریچه میترال شایع‌ترین ناهنجاری دریچه‌ای قلب محسوب می‌شود. علت اصلی این حالت کاملا مشخص نیست، اما به نظر می‌رسد با زمینه ارثی ارتباط داشته باشد. این اختلال در زنان شایع‌تر از مردان می‌باشد. پرولاپس دریچه میترال هنگامی اتفاق می‌افتد که موقع انقباض بطن چپ، یک یا هر دهانه دریچه میترال به سمت دهلیز چپ باز شوند.

 

انواع افتادگی دریچه میترال

 

افتادگی به دو صورت اولیه و ثانویه وجود دارد:

افتادگی اولیه به واسطه ضخیم شدن یک یا هر دو دهانه دریچه مشخص می‌شود. اثرات دیگر آن شامل فیبروز سطح دهانه دریچه، نازک یا طویل شدن تارهای نگهدارنده و باقیمانده‌های فیبرین روی دهانه می‌باشد.

در نوع ثانویه، دهانه‌ها ضخیم نمی‌شوند، بلکه علت افتادگی وارد شدن صدمه ایسکمیک (توسط کاهش جریان خون در نتیجه بیماری عروق کرونر) به عضلات نگهدارنده دریچه‌ی متصل به تارهای نگهدارنده و یا تغییر عملکرد در میوکاردیوم است.

افتادگی ثانویه ممکن است ناشی از وارد شدن آسیب به ساختار دریچه طی انفارکتوس میوکاردیال حاد، بیماری روماتیسم قلبی، یا (بزرگ شدن بطن چپ قلب) باشد.

 

عوامل افزایش دهنده خطر

وجود کاردیومیوپاتی، تب روماتیسمی یا بیماری عروق کرونر

 

علائم پرولاپس دریچه میترال

اکثراً بدون علامت است، ولی علائم غیراختصاصی مانند منگی، خستگی، کوتاهی تنفس، احساس سبکی سر هنگام برخاستن، درد سینه، تپش قلب، سرگیجه و اضطراب دیده شده است . هر چند ممکن است این علائم هیچ ربطی به بیماری نداشته باشند، اما در بعضی اشخاص مبتلا به پرولاپس دریچه میترال دیده می‌شوند.

 

تشخیص پرولاپس دریچه میترال

پزشکان با استفاده از معاینه قلب و گوش دادن به صداهای قلب آن را تشخیص می‌دهند و برای تأیید آن از اکوکاردیوگرافی استفاده می‌کنند.

 

درمان پرولاپس دریچه میترال

اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان دارای علایم پرولاپس دریچه میترال باشید، حتما به پزشک مراجعه کنید.

اکثر بیماران مبتلا به اختلال خفیف نیاز به درمان خاصی ندارند، ولی جهت جلوگیری از عفونت قلب در هنگام جراحی و یا کشیدن دندان باید از آنتی بیوتیک مناسب استفاده نمایند.

اما در صورتی که علایم ایجاد شود پزشک می‌تواند برای درمان درد، اختلال ریتم قلبی و یا سایر عوارض دارو تجویز کند.بعضی از این داروها عبارتند از:

- بتا بلوکرها جهت کاهش ضربان قلب

- آسپیرین

- رقیق کننده‌های خون مانند وارفارین یا کومادین که از انعقاد خون جلوگیری می‌کند.

 

 

درمان‌های جراحی عبارتند از:

 

 

- ترمیم دریچه (Valve repair)

- تعویض دریچه (Valve replacement)

رژیم غذایی و ورزش برای بیماران پرولاپس دریچه میترال

رژیم خاصی نیاز نیست. میزان مصرف مایعات را در حد معمول حفظ کنید. در مورد بعضی علایم نظیر تپش قلب، قطع مصرفکافئین و الکل ممکن است سودمند باشد.

پیاده روی آرام به طور منظم برای مبتلایان به تپش قلب توصیه می‌شود.

 

عفونت دریچه قلب

از جمله مواردی که ممکن است دریچه قلب را دچار عفونت کند، قرار گرفتن آیودی در رحم زنان است.

افراد مبتلا به این اختلال مستعد سکته قلبی نیستند، ولی معمولا در بیان حالات خود اظهار تنگی در قفسه سینه و آندوکاردیت عفونی (التهاب پوشش داخلی قلب به ویژه در ناحیه دریچه‌های قلبی) را نیز دارند.

 

منیزیم و سلامت قلب

پنهان ماندن کمبود منیزیم، می‌تواند باعث ناراحتی‌های زیادی از جمله کاهش راندمان و توانایی کار، سردردهای میگرنی، درد قلب، گرفتگی ماهیچه پا و انگشت شست پا و عضله شکم شود.

از آنجا که سلول‌های بدن از طریق هورمون‌های استرس، منیزیم بیشتری مصرف می‌کنند، مقدار کافی این ماده معدنی به ویژه هنگام استرس مهم است.

ورود مقدار کافی منیزیم در بدن، برای سیستم قلب و گردش خون مفید است و از آن محافظت می‌کند. اما کمبود این ماده معدنی، وضعیت قلب را به مخاطره می‌اندازد. مصرف کافی منیزیم به طور میانگین 300 تا 400 میلی گرم است و بدن می‌تواند کمبودهای کوتاه مدت را از طریق دسترسی به ذخایر منیزیم موجود در اسکلت تامین کند.

 

رژیم غذایی برای حفظ قلب

خوردن غذاهای سرشار از میوه، سبزی، حبوبات و لبنیات کم چرب می‌تواند به حف0سلامت قلب کمک کند.

لوبیا و منابع کم چرب پروتئین و به خصوص انواع ماهی می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی را کاهش دهد. محدود کردن مصرف چربی‌ها هم در این زمینه اهمیت زیادی دارد.

با افزایش وزن، بافت چربی افراد نیز بیشتر می‌شود و این اضافه وزن می‌تواند خطر بیماری‌های قلبی را زیاد کند.

 

 

 

 

مفاصل

 

 

 

زانو درد و درمان آن

 

افزایش مایع مفصل زانو

 

 

 

همه ما در زانوهای خود مایعی داریم. با این مایع، مفاصل زانو راحت‌تر حرکت می‌کنند. اگر مقدار این مایع زیاد شود، صدمه، عفونت و شکستگی استخوان و استئوآرتریت را به دنبال خواهد داشت.

 

 

---

 

مفصل زانو حاوی مایع لغزانی به نام مایع مفصلی می‌باشد. این مایع، غضروف و استخوان‌ها را روغن کاری می‌کند و مانند بالشت عمل می‌کند. این مایع حاوی مواد مغذی نیز می‌باشد و برای حفظ سلامت مفاصل بسیار مهم است. محتویات مایع مفصلی شامل: موسین (ماده بزاقی)، آلبومین، چربی، اپیتلیوم (بافت پوششی) و لوکوسیت (گلبول سفید) می‌باشد.

اگر مایع مفصلی زیاد شود، محتوی مقدار کمی کریستال، باکتری و خون می‌گردد. این محتویات موجب درد مزمن و یا حاد می‌شوند.

 

چه عواملی باعث افزایش مایع مفصلی می‌شوند؟

 

1- آرتریت: علائم افزایش این مایع در اثر آرتریت شامل ورم و درد است.

اگر در هنگام لمس کردن، زانو متورم، قرمز و گرم باشد، ممکن است زانویتان صدمه دیده و یا عفونت دارید.

 

2- آسیب زانو ممکن است اتفاقی و یا در اثر استفاده بیش از حد رخ دهد. صدمات اتفاقی شامل: شکستگی استخوان‌ها، پاره شدن رباط‌ها و یا پاره شدن غضروف‌ها می‌باشد.

صدمات ناشی از استفاده بیش از حد در صورت دویدن، کوه‌پیمایی و یا ورزش‌های ایروبیک حادث می‌شود.

 

3- عفونت: زیادی مایع در زانو می‌تواند منجر به عفونت گردد. عفونت باعث تجمع چرک در مفصل زانو می‌گردد. پزشک مقداری از مایع را برمی دارد و آزمایش می‌کند تا ببیند که چه چیز باعث آن شده است.

 

4- استئوآرتریت: نوعی بیماری تخریب مفصل می‌باشد. در این حالت، غضروف که زانو را نگه می‌دارد، از بین می‌رود. به این ترتیب، استخوان‌ها به هم برخورد می‌کنند و موجب درد و ورم می‌شوند.

 

5- افزایش وزن، نقرس، کیست، بیماری شبه نقرس (pseudogout)، تورم کیسه‌های مفصلی (bursitis) و تومور نیز باعث افزایش مایع مفصلی می‌گردند.

 

راه کارهایی برای کاهش درد زانو

 

درد زانو در اثر کاهش غضروف به وجود می‌آید. غضروف مانند بالشت بین استخوان‌ها قرار دارد و حرکات آن‌ها را نرم و روان می‌سازد. گلوکزآمین سولفات، یکی از محتویات غضروف می‌باشد.

 

1- گلوکزآمین کندرویتین: این مکمل برای بهبود خشکی و ناراحتی مفاصل بسیار مفید است. این مکمل مفاصل را بازسازی می‌کند.

 

2- آب گیلاس بنوشید. آب گیلاس دارای مواد ضد التهاب می‌باشد. آب گیلاس، درد را کاهش می‌دهد و از تغییر شکل عضلات جلوگیری می‌کند.

 

3- ورزش زانو را انجام دهید. خم شوید و دستان‌تان را بر روی زانوهایتان قرار دهید. سپس، برای گرم شدن زانوها، آن‌ها را در جهت عقربه‌های ساعت و خلاف جهت عقربه‌های ساعت بچرخانید. این ورزش از درد زانو جلوگیری می‌کند.

 

4- به نزد پزشک متخصص بروید. پزشک می‌تواند با یک سوزن، مایع را از مفصل خارج کند و درد را کاهش دهد. این روش، فقط در مواردی به کار می‌رود که مایع در حفرات مفصل زانو وجود داشته باشد.

 

5- زانوبند ببندید. زانوبند از کشکک زانو محافظت می‌کند. زانوبند باعث می‌شود که درد کمتری را در حین ورزش کردن داشته باشید.

 

6- افزایش وزن نیز یکی از علل درد زانو می‌باشد. تحقیقات نشان داده است که به ازای هر نیم کیلوگرم وزن اضافی، فشار وارده بر مفصل زانو به میزان 5 برابر آن (5/2 کیلو) زیاد خواهد شد. در نتیجه سعی کنید وزن خود را در حد طبیعی و نرمال حفظ کنید تا دچار درد زانو نگردید.

 

7- ورزش کنید. بهتر است همراه با برنامه کاهش وزن، ورزش نیز انجام دهید، زیرا کاهش وزن باعث کاهش درد زانو می‌شود و ورزش باعث تقویت عضلات بالا و پایین مفصل زانو می‌گردد.

 

8- ویتامین D و کپسول روغن ماهی، جلوگیری از درد مفاصل و استخوان‌ها می‌کند.

 

9- میوه هایی همچون انار و زغال اخته و گیلاس محتوی مقدار زیادی ویتامین و آنتی اکسیدان می‌باشند. آنتی اکسیدانها باعث کاهش درد مفصل زانو و کاهش تورم و التهاب زانو می‌گردند.

 

10- اگر دردتان با ایبوپروفن خوب نشد، ممکن است پزشک، تزریق کورتیزون را لازم بداند.

 

 

* یخ درمانی یکی از بهترین درمان‌ها برای التهاب می‌باشد. بین یخ و پوست، یک حوله و یا پارچه قرار دهید تا از سرد شدن شدید پوست جلوگیری کند. حدود 20 دقیقه یخ (به همراه پارچه) را روی زانو قرار دهید و سپس آن را بردارید. 5 دقیقه صبر کنید و بعد دوباره تکرار کنید. این کار را به مدت یک ساعت انجام دهید.

 

* استراحت کردن: موقعی که نشسته‌اید، زانو را بالا نگه دارید تا گردش خون بهتر انجام گیرد.

هنگامی که دراز کشیده‌اید، زانوی خود را بالا نگاه دارید. برای این کار می‌توانید از یک بالشت استفاده کنید. در این صورت، مایع اضافی از مفصل زانو دور می‌شود.

 

* پانسمان: بستن محکم زانو جلوگیری از تجمع زیادی مایع مفصلی مفید است. پانسمان را محکم کنید، اما نه به آن اندازه که جلوی گردش خون را بگیرد.

 

* دارچین و عسل: پودر دارچین و عسل را با هم مخلوط کنید و بر روی زانوی خود بمالید. هنگامی که زانو گرم شد، آن را از روی زانو بردارید.

 

* روغن خردل و روغن زیتون: یک قاشق روغن خردل با یک قاشق روغن زیتون مخلوط کنید. این مرهم را روزی چند بار به زانوی خود بمالید و ماساژ دهید.

 

* سرکه: قبل از خواب، مقداری سرکه بر روی زانوی خود بمالید.

 

* تخم شنبلیله آغشته به روغن تخم خردل، درمان موثری برای درد زانو می‌باشد. آن را بر روی زانوی خود بمالید و کمی صبر کنید تا خشک شود. این مرهم، زانو را گرم می‌کند و جریان خون را به آن افزایش می‌دهد و مفصل را نرم و غضروف را سالم می‌کند.

 

* ویتامین های D، E و B3 برای کاهش درد مفیدند. روغن ماهی، بادام زمینی و روغن تخم کتان بسیار مفید است.

 

* یک قاشق مرباخوری پودر علف هرزه اسقف را با یک لیوان آب ولرم، هر روز صبح مصرف کنید.

 

* زیاد آب بنوشید. مفاصل، عضلات و بافت غضروفی در هنگام کم آبی، درد می‌گیرند.

 

* شیر گرم، آرد گندم، روغن کرچک و پودر زردچوبه را با هم مخلوط کنید. مخلوط حاصل را بر روی زانو بمالید.

 

 

 

 

ورزش‌های مفید برای درد مفاصل

 

ورزش کردن باعث کاهش استرس، خواب بهتر، افزایش قدرت عضلانی، تقویت استخوان، افزایش انرژی، کنترل وزن و افزایش اعتماد به نفس می‌شود. همه این عوامل باعث کاهش درد مفصل می‌گردند. عضلات و مفاصلی که قدرت خود را از دست می‌دهند، دچار درد، سفتی و سختی می‌گردند.

 

 

---

 

ورزش‌های کششی

ورزش‌های کششی باعث تقویت عضلات و استحکام مفاصل بدن می‌شوند. تحرک بدنی باعث تقویت مفاصل، بهبود قابلیت انعطاف و بهتر ایستادن و بهتر تنفس کردن می‌شود. بسیاری از افراد آرتریتی (درد مفاصل)، به خاطر درد از ورزش کردن می‌ترسند و برای همین کم ورزش می‌کنند. این خود باعث از بین رفتن عضلات و ضعیف شدن مفاصل می‌گردد.

 

ورزش‌های قدرتی

ورزش‌های قدرتی با سفت و شل کردن عضلات انجام می‌شوند. ورزش‌های قدرتی، باعث ساخت عضلات می‌شوند. همانطور که می‌دانید، عضلات از مفاصل نگهداری می‌کنند. بهترین ورزش برای این منظور، وزنه برداری می‌باشد.

 

ورزش‌های هوازی (ایروبیک)

ورزش‌های هوازی باعث افزایش سوخت و ساز بدن، تقویت قلب، افزایش استقامت، کاهش وزن، بهبود خواب، تقویت استخوان‌ها، کاهش افسردگی و بهبود عملکرد عضلات می‌گردند. از این نوع ورزش‌ها می‌توان به پیاده روی تند، دوچرخه سواری و تنیس اشاره کرد.

 

ورزش‌های قدرتی زیر را می‌توانید 10 بار در هر مرتبه انجام دهید. تعداد این ورزش‌ها را به طور مرتب زیاد کنید. در هر بار ورزش، عضلات را به مدت 5 تا 10 ثانیه سفت کنید.

 

ورزش دست و مچ

1- یک تکه کاغذ را با یک دست محکم بگیرید. سعی کنید با دست دیگر، آن کاغذ را از دست اولی بیرون بیاورید.

2- ساعد یک دست خود را بر روی ران و یا میز قرار داده و دست دیگر را بر روی کف دست اولی قرار دهید و سعی کنید که دست زیری را به بالا فشار دهید.

3- مانند ورزش شماره 2 انجام دهید. با این تفاوت که کف دست اولی رو به زمین باشد.

4- یک توپ را بردارید و آن را به مدت 5 تا 10 ثانیه فشار دهید. توجه: اگر آرتریت روماتوئید دارید، این ورزش را انجام ندهید.

 

ورزش قوزک پا

1- بر روی یک صندلی بنشینید. پاهایتان روی زمین باشد. پای راست خود را بر روی پای چپ بگذارید. سعی کنید پای چپ را بالا ببرید و در همان حال، پای راست از بالا رفتن پای چپ جلوگیری کند. این ورزش را با پای دیگر نیز تکرار کنید.

2- بر روی یک صندلی بنشینید. یک کش ورزشی و یا جوراب را به دور یک پا ببندید. با این کش، انگشتان پا را به سمت زمین بیاورید. این ورزش را با پای دیگر تکرار کنید.

 

ورزش پشت و کمر

1- به پشت بر روی زمین دراز بکشید، زانوها خمیده و کف پاها بر روی زمین باشد. با فشار پشت، شکم را سفت کنید. در همان حال بمانید و سپس شل کنید.

2- به پشت بر روی زمین دراز بکشید، زانوها خمیده و کف پاها بر روی زمین باشد. زانو را بالا آورده تا به سینه برسد و آن را بغل کنید. برای 10 ثانیه در همان حالت بمانید و سپس با زانوی دیگر و بعد با هر دو زانو این کار را انجام دهید و 10 ثانیه در همان حالت بمانید.

3- به شکم بر روی زمین دراز بکشید. بازوهایتان در مقابل شما قرار گیرد. خود را بلند کنید. کف دستانتان روی زمین قرار داشته باشد. به آرامی، خود را پایین بیاورید.

 

ورزش ران

1- به پشت دراز بکشید. عضلات ران خود را سفت کنید و به پشت زانوهایتان فشار بیاورید. به مدت 10 ثانیه در همان حال بمانید و سپس شل کنید.

2- به پشت بر روی زمین دراز بکشید، زانوها خمیده و کف پاها بر روی زمین باشد. باسن خود را بالا بیاورید و دو قسمت باسن را به هم فشار دهید.

3- به طرف راست دراز بکشید. پای راست خود را خم کنید. پای چپ در امتداد بدن باید باشد.

عضلات ران پای چپ را سفت کنید و سپس بالا ببرید (در حدود 20 سانتی متر) و نگه دارید. با پای دیگر نیز همین ورزش را تکرار کنید.

 

ورزش ران و زانو

1- بر روی شکم دراز بکشید. عضلات شکم را سفت کنید. پای خود را بالا ببرید، زانو صاف باید باشد. نگه دارید و سپس پای خود را پایین بیاورید.

2- به طرف راست دراز بکشید. پای چپ خود را بر روی پای راست به صورت ضربدری بگذارید. پای راست را بالا بیاورید و نگه دارید و سپس پایین بیاورید. با پای دیگر نیز همین ورزش را انجام دهید.

 

ورزش زانو

1- به پشت دراز بکشید. در زیر زانو یک بالش و یا حوله بگذارید. یکی از زانوهای خود را صاف کنید و پاشنه آن پا را بالا بیاورید.

2- به پشت دراز بکشید. پاهایتان صاف باشد. انگشتان پایتان را به طرف سقف بکشید. در نتیجه احساس کشیدگی عضلات زیر زانو خواهید شد. تا مدتی به همان حالت بمانید و سپس شل کنید. این ورزش را می‌توانید ایستاده نیز انجام دهید.

3- دراز بکشید و یا بایستید. زانو را به زمین فشار بیاورید. پای خود را بالا ببرید. بعد به آرامی پایین بیاورید. نکته: در این حالت باید پای شما مستقیم باشد. برای راحت انجام دادن این ورزش، می‌توانید زانوی مخالف را خم کنید.

4- بنشینید. زانوهای خود را صاف کنید. مدتی به همان حال بمانید و سپس به آرامی زانوهای خود را پایین بیاورید.

 

دیگر ورزش‌های مفید برای بیماران آرتریتی

 

پیاده روی ، شنا ، یوگا، پیلاتس و دوچرخه سواری

نکته : دوچرخه سواری برای افرادی که مشکل درد زانو دارند، این ورزش مفید نیست.

جارو کردن نیز نوعی ورزش هوازی می‌باشد. بهتر است 20 تا 30 دقیقه در طول روز جارو کنید.

شستن ظروف با آب گرم باعث شل شدن مفاصل انگشتان می‌گردد.

بافتن بافتنی کردن نیز یکی از ورزش‌ها برای کشش انگشتان می‌باشد.

باغبانی کردن نیز یکی از ورزش‌های کشش مفاصل می‌باشد.

اگر مشکلی در زانو یا ران ندارید، از پله بالا و پایین بروید.

 

چگونگی درست ایستادن

برای بیماران آرتریتی، موقعیت ایستادن و نشستن بسیار مهم است. اگر شما بد بایستید و یا بنشینید، باعث می‌شوید عضلات و رباط‌هایتان سفت و ضعیف گردند. برای مثال، عضلات و رباط‌های جلوی بدن، ممکن است کوتاه شوند و عضلات و رباط‌های پشت بدن بلند گردند.

برای درست ایستادن فکر کنید که یک تاج بر روی سر شما قرار دارد. سر و گردن خود را صاف کنید. شانه‌ها به سمت پایین باشند. شکم تو باشد.

با پاهای کمی باز بایستید.

گوش‌هایتان باید بالای شانه قرار گیرند.

ران‌ها باید در یک خط با زانوها و پاها قرار داشته باشند.

 

 

 

 

 

 

پوست

 

 

 

چگونه خطر سرطان پوست را کم کنیم؟

مواجهه زیاد با نور آفتاب بزرگ‌ترین عامل ایجاد سرطان پوست است، اما افرادی که به میزان معمول با آفتاب مواجهه دارند و دچار سرطان پوست می‌شوند، چطور؟

---

 

مواجهه با عوامل محیطی زیان‌بار، پرتودرمانی و حتی عوامل وراثتی و ژنتیکی ممکن است در ابتلا به بیماری نقش داشته باشند. حتی آفتاب گرفتن‌های طولانی (برنزه کردن) و استفاده از دستگاه‌های برنزه کننده پوست (سولاریوم) نیز موجب آسیب به پوست می‌شود.

 

اگر چه هر فردی ممکن است به سرطان پوست مبتلا شود، ولی افراد زیر در معرض خطر بیشتری هستند:

* افرادی که پوست سفید دارند یا رنگ چشم آن‌ها روشن است.

* افرادی که تعداد زیادی خال‌های بزرگ و با اشکال نامنظم دارند.

* افرادی که در خانواده آن‌ها فرد یا افرادی سابقه‌ی سرطان پوست داشته‌اند.

* افرادی که سابقه مواجهه طولانی با نور شدید آفتاب یا سابقه آفتاب سوختگی شدید دارند.

* افرادی که پرتو درمانی شده‌اند.

*زندگی در مکان‌هایی که ارتفاع زیاد دارند و بیشتر سال تابش آفتاب دارند.

 

چگونه می‌توان خطر سرطان پوست را کاهش داد؟

اگر شما به ندرت دچار آفتاب سوختگی می‌شوید مناطق حساس مانند لب‌هایتان، بینی و کف دست‌هایتان را باید محافظت کنید.

انجمن پوست شناسی برای کاهش خطر سرطان پوست، توصیه‌های زیر را ارائه داده است:

 

* تماس با نور خورشید و پرتوهای فرابنفش (UV) را کاهش دهید. خصوصاً بین ساعات 10 صبح تا 4 بعد از ظهر این مسئله اهمیت بیشتری دارد، زیرا تابش پرتوهای خورشید شدیدتر است.

 

* هنگامی‌که بیرون می‌روید، حتی در روزهای ابری، به همه نواحی که با آفتاب مواجهه دارند، کرم‌های ضدآفتاب حداقل با فاکتور حفاظتی (SPF) 15 بمالید.

* از لباس‌هایی استفاده کنید که تمام بدن شما را بپوشانند و روی صورت شما سایه ایجاد کنند. لباس‌هایی که رنگ روشن دارند مناسب‌تر هستند. در مقابل آفتاب از لباس‌های نخی، کلاه لبه‌دار و عینک آفتابی دارای شیشه محافظ در مقابل UV استفاده کنید.

 

* از کودکان خود مراقبت کنید. از قرار گرفتن آن‌ها در معرض نور خورشید به ویژه زمانی که شدت دارد (بین ساعت 10 صبح تا 4 بعد از ظهر) خودداری کنید. در ضمن کرم‌های ضد آفتاب مخصوص کودکان را برای کودکان 6 ماه به بالا استفاده کنید. از مصرف کرم‌های ضد آفتاب برای کودکان کمتر از 6 ماه جدا خودداری کنید. از تماس نوزاد کمتر از 6 ماه با نور خورشید جدا باید خودداری کنید.

 

* در صورتی که تغییری در پوست شما ایجاد شد، یا خال‌های‌تان دچار تغییر شدند یا زخمی ایجاد شد که بهبود نیافت، حتماً در اولین فرصت به پزشک مراجعه کنید.

 

* مراقب آفتاب سوختگی باشید و فریب باد خنک یا هوای ابری را نخورید.

 

* در هنگام شنا مراقب پوست بدنتان باشید، زیرا حتی در زیر آب نیز دچار آفتاب سوختگی می‌شوید.

 

 

 

انواع سرطان پوست کدام‌ند؟

 

سرطان پوست در ابتدا با ضایعات پیش سرطانی بروز می‌کند. ضایعات پیش سرطانی، ضایعات پوستی‌ای هستند که سرطانی نیستند، ولی با گذشت زمان سرطانی می‌شوند. علائم هشدار دهنده‌ی سرطان پوست را بشناسید، زیرا سرطان پوست اگر زود تشخیص داده شود، قابل علاج است.

---

 

ملانوما، بدترین نوع سرطان پوست

بدخیم‌ترین و جدی‌ترین نوع سرطان پوست است و مسبب اکثر مرگ‌های بر اثر سرطان پوست می‌باشد. علت اصلی ملانوما ناشناخته است. اما عوامل متعددی از جمله عوامل ژنتیکی، تابش اشعه ماورای بنفش و تماس‌های محیطی در ایجاد این بیماری دخیل است.

ملانوما از ملانوسیت‌های پوست که استحاله بدخیمی پیدا کرده‌اند منشا می‌گیرد. ملانوسیت‌ها، رنگدانه تیره پوست، مو، چشم و خال‌های بدن را تولید می‌کنند. از این رو تومورهای ملانوما اکثراً قهوه‌ای یا سیاه هستند. ولی در موارد معدودی نیز ملانوما رنگدانه تولید نکرده و به رنگ صورتی، قرمز یا بنفش ظاهر می‌شود.

 

نشانه‌های هشدار دهنده ملانوما چیست؟

عمده نشانه‌های هشدار دهنده ملانوما عبارتند از: تغییر در اندازه و شکل و رنگ یک خال، خون‌ریزی از خال، احساس خارش، سفت شدن، ایجاد قلنبه، متورم شدن در محل خال، احساس ناراحتی هنگام دست دادن. ملانوما همچنین می‌تواند به صورت خال جدید در بدن ایجاد شود.

در صورتی که یک خال یا ناحیه رنگی پوست، طبیعی به نظر نرسد، پزشک با برش ظریفی در پوست و نمونه برداری، وجود یا عدم وجود سرطان را تشخیص خواهد داد.

 

چه افرادی بیشتر در معرض ابتلا به ملانوما هستند؟

 

* اگر تعداد خال‌های معمولی بدن زیاد (بیش از 50 عدد) باشد، خطر بروز ملانوما بیشتر است.

* ملانوما در افراد با پوست روشن یا افرادی که دچار آفتاب سوختگی شده‌اند یا افراد دارای کک و مک، زیاد دیده می‌شود.

- افرادی که تحت درمان ملانوما قرار دارند، خطر بیشتری برای ابتلا به ملانومای ثانویه دارند.

- افرادی که دارای یک یا چند سرطان پوستی هستند نیز در معرض خطر بیشتر ابتلا به ملانوما قرار دارند.

- گاهی اوقات ملانوما زمینه خانوادگی دارد و بودن یک یا چند فرد مبتلا در خانواده، عامل خطر به حساب می‌آید. زمانی که ملانوما در یکی از اعضای خانواده به وجود می‌آید، سایر افراد خانواده باید به طور منظم، توسط پزشک معاینه شوند.

- افرادی که سیستم ایمنی آنان در اثر سرطان، داروهای مصرفی در پیوند عضو و ایدز تضعیف شده است، در معرض خطر بیشتر ابتلا به بیماری قرار دارند.

- افرادی که دارای حداقل یک آفتاب سوختگی در زمان کودکی یا نوجوانی بوده‌اند، بیشتر در معرض ابتلا به ملانوما هستند.

- هر چه طول مدت زمانی که فرد در مقابل اشعه خورشید قرار می‌گیرد بیشتر باشد، خطر ابتلا به ملانوما بیشتر می‌شود.

 

انواع دیگر سرطان پوست کدام‌اند؟

 

شاخی شدن پوست در اثر آفتاب (اکتینیک کراتوزیس)

ضایعات پوستی کوچکی هستند که پوسته ریزی دارند و در اثر تماس طولانی با نور خورشید ایجاد می‌شوند و بیشتر در سر، گردن، دست‌ها ایجاد می‌شوند. ممکن است این ضایعات در نواحی دیگر بدن نیز ایجاد شوند. ممکن است این ضایعات پوستی اولین نشانه‌های سرطان پوست باشند. افراد سفید پوست با موهای بور و چشمان روشن بیشتر در معرض خطر هستند. درمان زودرس ضایعات، برای جلوگیری از تبدیل آن‌ها به سرطان سلول سنگفرشی پوست، توصیه می‌شود.

 

التهاب شاخی لب

مانند ضایعه قبلی التهاب شاخی لب نیز یک ضایعه پیش سرطانی است که معمولاً در لب پایینی ظاهر می‌شود. در لب‌ها، ضایعات پوسته دار، خشکی دائمی لب یا ترک لب ممکن است بروز کنند. علائمی که شیوع کمتری دارند شامل تورم لب، از بین رفتن مرز بین لب و پوست صورت یا برجسته شدن خطوط لب هستند. التهاب شاخی لب، اگر درمان نشود ممکن است به سرطان سلول سنگفرشی تبدیل شود.

 

شاخک پوستی

این ضایعه پوستی به شکل یک برآمدگی مخروطی شکل است که از یک پایه قرمز رنگ در سطح پوست رو به خارج رشد می‌کند. این ضایعه از کراتین (همان ماده‌ی تشکیل دهنده‌ی ناخن) تشکیل شده است. شکل و اندازه‌ی این ضایعات بسیار متفاوت است، اما بیشتر آن‌ها چند میلی‌متر هستند. بدخیمی سلول سنگفرشی پوست اغلب در پایه‌ی این ضایعات ایجاد می‌شود. این ضایعات در سفید پوستان مسنی که سابقه مواجهه زیاد با آفتاب را دارند دیده می‌شود.

 

سرطان سلول سنگفرشی

در این بیماری سلول‌های سنگفرشی پوست، سرطانی می‌شوند. این نوع سرطان ممکن است به صورت برآمدگی نرم، قرمز رنگ و پوسته‌داری تظاهر کند که رشد می‌کند و ممکن است خون‌ریزی یا ترشح داشته باشد و یا ممکن است به صورت یک زخم بروز کند که خوب نمی‌شود. بیشتر اوقات در بینی، پیشانی، گوش‌ها، لب پایینی و مناطقی از بدن که بیشتر در معرض نور آفتاب هستند، ایجاد می‌شود. این نوع سرطان در صورتی که زود تشخیص داده شود، به خوبی درمان‌پذیر است. اما اگر دیر تشخیص داده شود، درمان به میزان پیشرفت بیماری بستگی دارد.

 

سرطان سلول پایه‌ای

در این بیماری سلول‌های پایه‌ای پوست بدخیم می‌شوند. این نوع بدخیمی پوست، شایع‌ترین و قابل درمان ترین نوع سرطان پوست است، زیرا این بیماری به کندی پیشرفت می‌کند. ضایعات سرطانی ممکن است شکل‌های مختلفی داشته باشند؛ ممکن است به شکل یک ضایعه گرد، سفید رنگ و مروارید شکل و یا به صورت برآمدگی پر از چربی باشد که اغلب عروق کوچکی هم در آن دیده می‌شود. ضایعه می‌تواند در گوش‌ها، گردن یا صورت ایجاد شود. ممکن است ضایعات پوستی به صورت صاف، پوسته دار، صورتی یا قهوه‌ای باشند که در پشت تنه یا روی سینه ایجاد می‌شوند.

 

 

 

 

 

سرطان پوست در اثر نور آفتاب

 

در سرطان پوست، سلول‌های سرطانی در لایه‌های بیرونی پوست به وجود می‌آیند. سرطان معمولاً پوست نواحی در معرض نور آفتاب ، نظیر صورت ، گوش‌ها، دست‌ها یا بازوها را درگیر ساخته و بیشتر در افراد بالای 40 سال بروز می‌کند.

---

 

 

پوست از بدن شما در مقابل گرما، نور، عفونت و جراحت حفاظت می‌کند. پوست همچنین آب، چربی و ویتامین D را در بدن ذخیره می‌کند. پوست دارای لایه‌های متعدد و انواع مختلفی از سلول‌ها است. لایه فوقانی پوست، اپیدرم نامیده می‌شود که حاوی 3 نوع سلول است: سلول‌های پهن فلس مانند روی سطح پوست که سلول‌های فلسی نام دارند، سلول‌های گرد که سلول‌های پایه نامیده می‌شوند و سلول‌هایی که ملانوسیت نام دارند و رنگ پوست شما را تعیین می‌کنند.

 

سرطان پوست در کسانی که پوست روشن دارند و مدت زیادی را در آفتاب سپری می‌کنند، شایع‌تر است. سرطان پوست می‌تواند در هر جایی از بدن ایجاد شود، اما در مکان‌هایی که بیشتر در معرض نور خورشید است مانند صورت، گردن، دست‌ها و بازوها رایج‌تر است.

 

شایع‌ترین نشانه سرطان پوست تغییر در پوست است: مانند رشد غیر طبیعی پوست یا ایجاد زخمی که ترمیم نمی‌شود. گاهی اوقات قلنبه‌ای کوچک ظاهر می‌شود. این قلنبه می‌تواند صاف یا براق به نظر آید یا می‌تواند به رنگ قرمز قهوه‌ای باشد. سرطان پوست ممکن است لکه پهن قرمز زبر یا فلس مانند باشد.

هر درد یا کسالتی در پوست نشانه سرطان نیست، ولی به محض دیدن تغییر در پوست خود آن را جدی بگیرید و به پزشک مراجعه کنید.

 

چه عواملی باعث سرطان پوست می‌شوند؟

 

آفتاب سوختگی

اشعه ماورای بنفش یا UV نور خورشید به سادگی می‌تواند به پوست صدمه بزند. زیاد در معرض نور خورشید قرار گرفتن که موجب آفتاب سوختگی شود، می‌تواند باعث سرطان گردد.

آفتاب‌سوختگی بیشتر در فصول گرم سال که اشعه فرابنفش قوی‌تر است، رخ می‌دهد. آفتاب‌سوختگی در افرادی که داروهایی مصرف می‌کنند که باعث حساسیت به نور می‌شوند (افزایش حساسیت به اشعه فرابنفش)، بیشتر رخ می‌دهد. شایع‌ترین این داروها عبارتند از آنتی‌بیوتیک‌های تتراسایکلین، مدرهای تیازیدی، داروهای گوگرددار و قرص‌های ضدبارداریخوراکی. داروهای موضعی و مواد شیمیایی نیز می‌توانند واکنش ایجاد کنند (فنوتیازین‌ها، سولفونامیدها، قطران زغال، پسورالن‌ها).

برخی از مواد آرایشی از جمله رژ لب، عطر و صابون‌ها نیز می‌توانند باعث افزایش حساسیت به نور شوند.

به والدین توصیه می‌شود از کودکان خود در برابر نور آفتاب محافظت کنند.

برنزه شدن، واکنش محافظتی پوست برای جلوگیری از صدمه بیشتر در مقابل اشعه ماورای بنفش نور خورشید است. ولی این واکنش، پوست شما را از سرطان محافظت نمی‌کند.

وراثت

در صورتی که سابقه سرطان پوست در خانواده شما وجود دارد، شما احتمالاً در معرض خطر بیشتری هستید. کسانی که پوست روشنی دارند، بیشتر مستعد سرطان پوست می‌باشند.

 

محیط

در حال حاضر میزان پرتو فرابنفش در مقایسه با قبل بیشتر است و علت آن کاهش لایه ازون در جو زمین می‌باشد. هر چند لایه ازون کمتر شود، میزان رسیدن پرتو فرابنفش به زمین بیشتر می‌شود. سایر عوامل موثر عبارتند از: ارتفاع، عرض جغرافیایی و پوشش ابر. هر چه ارتفاع افزایش می‌یابد، پرتو فرابنفش قوی‌تر می‌شود. در عرض جغرافیایی بالاتر، جو نازک‌تر نمی‌تواند پرتو فرابنفش را به اندازه‌ای که در سطح دریا، تصفیه می‌شود، کاهش دهد. در خط استوا تشعشع خورشید قوی‌تر است.

 

عوامل تشدید کننده بیماری

عفونت زمینه‌ای

سابقه آفتاب‌زدگی

اختلالات متابولیک مثل دیابت یا بیماری‌های تیروئیداستفاده از داروهای سرکوب گر ایمنی

اختلالات پزشکی مثل لوپوس اریتماتوی دیسکویید، لوپوس اریتماتوی سیستمیک و یا پورفیری

 

در چه شرایطی باید به پزشک مراجعه نمود؟

اگر شما یا یکی از اعضای خانواده‌تان علامت آفتاب‌سوختگی را داشته باشید.

اگر دچار علایم جدید و غیر قابل توجیه شده‌اید. داروهای مورد استفاده در درمان ممکن است عوارض جانبی داشته باشند.

بثورات قرمز پوست، گاهی همراه با تاول‌های کوچک، در نواحی تماس با نور آفتاب

لکه‌های پوسته‌پوسته